Lars Enarson Golgota – Kiedy, Gdzie i Jak? cz.2

Część 2

„..wiedząc, że nie rzeczami znikomymi, srebrem albo złotem, zostaliście wykupieni z marnego postępowania waszego, przez ojców wam przekazanego, lecz drogą krwią nieskalanego i czystego baranka, krwią Mesjasza, który był na to przeznaczony już przed założeniem świata, ale objawiony został dopiero w czasach ostatnich ze względu na was.”(1 Ptr 1:18-20)

W części 1 tej serii badaliśmy sprawę kiedy Jeszua umarł. Teraz przyjrzymy się następnej kwestii: Gdzie Jeszua umarł?

Wśród chrześcijan mamy dziś do czynienia z dwiema głównymi opiniami gdzie w Jeruzalem (albo dokładniej poza biblijnym Jeruzalem) Jeszua umarł i zmartwychwstał. Pierwsza i najbardziej rozpowszechniona opinia mówi, że wydarzyło się to w miejscu Kościoła Grobu Pańskiego. Druga, nowsza opinia wskazuje na miejsce zwane dzisiaj Golgotą Gordona albo Garden Tomb.

Kościół Grobu Pańskiego jest zbudowany na ruinach świątyni bogini płodności Wenus. Niektóre pozostałości tej świątyni są dziś nadal widoczne. Świątynia Wenus została zbudowana przez Cesarza Hadriana w drugim stuleciu, tuż po zniszczeniu Jeruzalem w 135 r.n.e. Bardzo znany historyk Józef (Flawiusz, przyp. tłum.) w swojej książceWojna Żydów opisuje, że na tym terenie znajdował się słynny grób, który należał do jednego z Machabejskich herosów Jana Hyrcanusa. Hadrian nienawidził Żydów i najprawdopodobniej na szczycie tego grobu zbudował świątynię Wenus, aby zbezcześcić ten potężny symbol żydowskiej wolności i zniechęcić do organizowania dalszych powstań. W czwartym wieku matka Konstantyna, Helena wybrała to miejsce jako to, gdzie Jezus został ukrzyżowany i zmartwychwstał.

Jeśli pamiętamy, że Jeszua umarł i zmartwychwstał „według Pism”, to bardzo łatwo dowieść z całkowitą pewnością, że ani Kościół Grobu Pańskiego, ani Golgota Gordona nie są tym autentycznym miejscem.

W Rzym 3:1-2 Paweł napisał: „Jaka jest korzyść z bycia Żydem? Albo jaki jest pożytek z obrzezania? Wielki pod każdym względem! Ponieważ przede wszystkim im zostały powierzone wyrocznie Boże.” Szwajcarski teolog Karl Barth napisał: „Biblia …jest żydowską księgą. Nie może być czytana i rozumiana i tłumaczona dopóki my nie zostaniemy przygotowani, aby być Żydami z Żydów.”1 Powodem wielu błędów, które wkradły się do chrześcijaństwa było to, że na przestrzeni dziejów chrześcijańscy teolodzy odrzucali pokorę i nie chcieli się uczyć od Żydów o ich Pismach.

Beit HaDeszen – Miejsce Popiołów

Odpowiadając na pytanie gdzie umarł Jeszua, należy oczywiście zwrócić uwagę na to, co zostało wyprorokowane o Mesjaszu w Świętach PANA, które są Bożym kalendarzem objawienia jego wyznaczonych czasów i sezonów odnośnie Syna. Odkryliśmy, że ani Wielki Piątek, ani Niedziela Wielkanocna nie są częścią Bożego kalendarza. W Daniela 7:25 jest napisane, że „anty mesjasz” zmieni Boże czasy i prawo.

Odpowiadając na pytanie gdzie umarł Jeszua, przyjrzymy się temu, co o Mesjaszu zostało wyprorokowane w świętych przepowiedniach Prawa Mojżeszowego. Jeszua umarł jako ofiara ostateczna, doskonałe wypełnienie wszystkich ofiar.

Wiemy z Tory, że każda ofiara składana w Świątyni była zawsze ofiarowana „przed PANEM.” Wyrażenie „przed PANEM” zawsze w biblijnym języku oznacza miejsce na wschód od Miejsca Najświętszego, nigdy nie w kierunku zachodnim, północnym, czy południowym. Już sam ten fakt wyklucza zarówno Kościół Grobu Pańskiego, jak i Golgotę Gordona jako możliwe miejsce śmierci Jeszui, ponieważ są one zlokalizowane odpowiednio na zachód i na północ od Miejsca Najświętszego.2 Te miejsca nigdy nie mogą spełnić wymagania, że Jeszua umarł za nasze grzechy „według Pism”, wypełniając wszystko, co o nim napisano. On oczywiście umarł „przed PANEM”, nie za nim.

Spójrzmy najpierw na to, co jest napisane w Hebr.13:10-12,

„Mamy ołtarz, z którego nie mają prawa jeść ci, którzy służą przybytkowi. Albowiem ciała tych zwierząt, których krew kapłan wnosi do świątyni za grzech, spala się poza obozem.Dlatego i Jeszua, aby uświęcić lud swoją krwią, cierpiał poza bramą.”

Ten fragment daje nam bardzo wyraźne wskazówki na temat tego, gdzie umarł Jeszua. To dotyczy szczególnie ofiar za grzechy, które po hebrajsku nazywają się chatat.3Każda ofiara za grzech, gdzie krew była wnoszona do Miejsca Najświętszego, była zawsze spalana poza obozem, w „czystym miejscu”, jak jest napisane w Kapł 4:12, „nawet całego cielca wyniesie poza obóz na czyste miejsce, na wysypisko popiołu i spali go na drwach w ogniu. Na wysypisku popiołu  będzie spalony.”

To „czyste miejsce” gdzie było „wysypisko popiołu”, było obszarem wyznaczonym dla tego szczególnego celu i nazywano je Beit HaDeszen, co oznacza po prostu „Miejsce Popiołów.” Zauważ, że autor Listu do Hebrajczyków wskazuje na to miejsce, gdzie spalana była ofiara za grzech, jako miejsce śmierci Jeszui!

W Heb 9:13-14 autor także porównuje śmierć Jeszui z ofiarą z Czerwonej Jałówki:

„Bo jeśli krew kozłów i wołów oraz popiół z jałowicy przez pokropienie uświęcają skalanych i przywracają cielesną czystość, o ileż bardziej krew Mesjasza, który przez Ducha wiecznego ofiarował samego siebie bez skazy Bogu, oczyści sumienie nasze od martwych uczynków, abyśmy mogli służyć Bogu żywemu?”

Zarówno Czerwona Jałówka jak i ciała ofiar za grzech, których krew była wnoszona do Miejsca Najświętszego, były spalane w tym samym miejscu. W Liczb 19:1-5 czytamy o tym miejscu:

„I przemówił PAN do Mojżesza i Aarona tymi słowy: ‚Taki jest przepis prawa, w którym PAN nakazuje: Powiedz do synów izraelskich, niech przywiodą do ciebie jałówkę maści czerwonej, nietkniętą, która nie ma żadnej wady i na której jeszcze nie było jarzma. I dacie ją Eleazarowi kapłanowi, on zaś każe ją wyprowadzić poza obóz i zabić w swojej obecności. Eleazar kapłan weźmie nieco krwi jej na palec i pokropi jej krwią siedem razy na wprost, w stronę Namiotu Zgromadzenia. Następnie każe tę jałówkę spalić na swoich oczach, zarówno jej skórę, jak i jej mięso, i krew wraz z jej odchodami.”

Już oświadczyliśmy, że wyrażenie „przed PANEM” oznacza miejsce na wschód od Przybytku albo Świątyni. Tutaj widzimy także, że kapłan spryskiwał krwią Czerwonej Jałówki w kierunku Namiotu Zgromadzenia. To znaczy, że musiał stać na wschód od Przybytku albo Świątyni, bo wejście zawsze było po stronie wschodniej. Tam trafiały także ciała ofiar za grzech, które nie mogły być zjadane i były spalane na popiół w miejscu zwanym Beit haDeszen. To było wyznaczone czyste miejsce na wschód od Przybytku/Świątyni.

Świątynia była usytuowana we wschodniej części Jeruzalem. Jeśli Jeszua umarł „Przed PANEM” i poza obozem i miastem to oznacza, z całkowitą pewnością, że Jeszua przelał swoją krew za grzech ludzkości na Górze Oliwnej! Tam także było zlokalizowane Bet haDeszen. Żadne inne miejsce nie mogło wypełnić tego, co o nim napisano. Pamiętaj, że Jeszua umarł za nasze grzechy „według Pism”! Żaden inny dowód nie jest potrzebny do tego, żeby się dowiedzieć gdzie umarł Jeszua, a nawet Biblia zawiera jeszcze więcej informacji, wskazując na to samo miejsce.

Czym Była Golgota?

Każdy wie, że Jeszua został ukrzyżowany na miejscu zwanym Golgota4. Ale co to było za miejsce? Większość angielskich przekładów tłumaczy to jako „Miejsce Czaszki.” Marek 15:22 mówi: „Zaprowadzili go na miejsce zwaneGolgota, co tłumaczy się jako miejsce czaszki.'” To miejsce było nazywane Golgota. Inaczej mówiąc było to znane miejsce. Co to było za miejsce? Zasadniczo wszystkie encyklopedie stwierdzają, że Golgota była zwana Miejscem Czaszki5 ponieważ to było miejsce egzekucji i pogrzebów. Pisma hebrajskie dają nam jednak zupełnie inny obraz.

Golgota pochodzi z hebrajskiego słowa gulgoleth. Znajduje się ono na przykład w Liczb 1:2, gdzie jest napisane:”Zróbcie spis całego zgromadzenia dzieci Izraela, według ich szczepów i rodów, zgodnie z liczbą imion, wszystkich mężczyzn, głowa po głowie (ang. jeden za drugim).”bardziej dosłowne tłumaczenie tej wersji z hebrajskiego:”Podnieście głowy [hebr. rosz znaczy „głowa”] całego zgromadzenia synów Izraela według ich szczepów, ich rodów, w liczbie imion – każdego mężczyznę według ich głów [hebr. gulgoleth].”

„Podnieście głowy całego zgromadzenia” i „każdego mężczyznę według ich głów” są dwoma różnymi sposobami na wyrażenie tej samej rzeczy. Hebrajskim słowem, które jest tutaj użyte jest rosz, co dosłownie oznacza „głowę.” Gulgoleth w ST:1538 w Konkordancji  Stronga Biblii Króla Jakuba jest przetłumaczone jako „głowa, każdy mężczyzna, opinia, lub czaszka.” Widzimy, że to nie „czaszka” jest podstawowym znaczeniem słowa gulgoleth, ale „głowa.” Jedynymi miejscami w Biblii, gdzie gulgoleth czasami jest tłumaczone jako czaszka jest Sędz 9:53 i 2 Król 9:35. Ale zazwyczaj to słowo znaczy „głowa, każda osoba, albo numer.” „Miejsce czaszki” zatem nie jest dokładnym tłumaczeniem Golgoty.

Dokonać spisu ludności, albo policzyć ludzi jest wyrażone po hebrajsku jako „podnieść głowę” każdej osoby, ponieważ wielkim zaszczytem jest być zaliczonym do grona Bożego ludu. Każda osoba jest liczona „według głowy,” gulgoleth. Golgata była po prostu miejscem, gdzie liczono lud Izraela!

Sposobem, według którego liczono ludzi w Biblii a także w okresie drugiej Świątyni było pobieranie tak zwanego podatku świątynnego. To jest opisane w Mat 17:24,„poborcy dwu-drachmowego podatku przyszli do Piotra i zapytali: ‘Czy wasz nauczyciel płaci podatek świątynny?'”(NIV). O tym podatku czytamy w Wyjścia 30:11-16,

„PAN przemówił do Mojżesza  tymi słowami: ‚Gdy będziesz liczył synów Izraela podlegających spisowi, każdy złoży dla PANA okup za swoje życie podczas spisu, aby nie spadła na nich jakaś plaga, gdy będą spisywani. A to niech da każdy, kto podlega spisowi: pół szekla według szekla świątynnego; (szekel to dwadzieścia gerów;) pół szekla na ofiarę dla PANA. Każdy, kto podlega spisowi, od dwudziestego roku wzwyż, da dar ofiarny dla PANA. Bogaty nie da więcej, a ubogi nie da mniej niż pół szekla jako dar ofiarny dla PANA, aby odkupić swoje dusze. Weźmiesz te pieniądze jako przebłaganie od dzieci Izraela i przeznaczysz je na służbę w Namiocie Zgromadzenia; Będzie to dla synów Izraela na pamiątkę przed PANEM, złożenie okupu za wasze dusze.'”

Przyjaciele, Jeszua zapłacił tę ofiarę za całą ludzkość, dokonując przebłagania za nasze dusze, abyśmy mogli zostać zaliczeni do Bożego ludu! Dokonał tego na Golgocie, „miejscu głowy”, gdzie zbierano podatek świątynny. Chwała Bogu! Zaiste Mojżesz pisał o nim, (zobacz 2 Kronik 24:6) a wszystko, co nim napisano musi się wypełnić. W końcu nikt, kto nie przyjdzie na Golgotę i nie przyjmie ceny, która tam została zapłacona przez Mesjasza, nie może być zaliczony do jego ludu!

Miejsce, gdzie dokonywano spisu było zawsze przed PANEM i poza obozem (zobacz Liczb 31:13,19,48-49). To bardzo interesujące, że Ezechiel opisuje to miejsce, gdzie były spalane ofiary za grzech „poza obozem,” Beit haDeszen, jako „miejsce numerowania”! „Potem masz wziąć cielca ofiary za grzech i będzie on spalony w wyznaczonym miejscu świątyni, poza przybytkiem.” (Ez 43:21) Hebrajskim słowem użytym w tym wersecie jest mifkad, co oznacza: „wyznaczone miejsce; szczególnie, spis.”6

Widzimy, że ten ołtarz dla ofiar za grzech poza obozem był także miejscem numerowania! To jest miejsce, gdzie pobierany był podatek świątynny, a ludzie byli liczeni. To była Golgota, „miejsce głowy,” miejsce do liczenia, dosłownie podnoszenia głów Izraela! To tu umarł Jeszua.To miejsce było zlokalizowane na wschód od świątyni, na Górze Oliwnej.

Zasłona Została Rozdarta

Istnieje większy dowód wskazujący na Górę Oliwną jako miejsce, gdzie umarł Jeszua. O jego śmierci czytamy też w Mat 27:50-54:

„Jeszua ponownie zawołał wielkim głosem i oddał ducha. Oto zasłona świątyni rozdarła się na dwoje od góry do dołu.Ziemia się zatrzęsła, a skały się rozpadły. Otworzyły się groby i wiele ciał świętych, którzy zasnęli zostało wskrzeszonych; i po swym zmartwychwstaniu wyszli z grobów, weszli do świętego miasta i ukazali się wielu. Setnik zaś i jego ludzie, którzy odbywali straż przy Jeszui, widząc trzęsienie ziemi i to, co się działo, zlękli się bardzo i mówili: ‚Prawdziwie, ten był Synem Bożym.'”

A także w Łuk 23:44-47:

„Było już około godziny szóstej i mrok ogarnął całą ziemię aż do godziny dziewiątej. Słońce się zaćmiło i zasłona przybytku rozdarła się przez środek. Wtedy Jeszua zawołał donośnym głosem: ‚Ojcze, w twoje ręce powierzam ducha mojego!’ Po tych słowach wyzionął ducha. Na widok tego, co się działo setnik oddał chwałę Bogu i mówił: ‚Istotnie, człowiek ten był sprawiedliwy.'”

Kiedy Jeszua umarł, według Mateusza wydarzyło się pięć rzeczy:

1. Zawołał donośnym głosem
2. Zasłona w Świątyni rozdarła się z góry na dół
3. Miało miejsce trzęsienie ziemi i skały pękały
4. Otwarły się groby i sprawiedliwi ludzie po zmartwychwstaniu wyszli z grobów
5. Kiedy setnik zobaczył co się stało, powiedział: „Prawdziwie to był Syn Boga.”

Łukasz wspomina o punktach 1, 2 i 5, a także o tym, że słońce się zaćmiło (o czym Mateusz wspomniał wcześniej w wersie 45), ale nie wspomina o punktach 3 i 4. Jeśli porównamy te dwa fragmenty, możemy wydedukować, że trzęsienie ziemi i otwarcie grobów nie były głównymi rzeczami, które sprawiły, że setnik uwierzył, ponieważ Łukasz o nich nawet nie wspomina. Zaćmienie słońca też nie było głównym powodem uwierzenia setnika, że Jeszua był Synem Bożym, bo Mateusz wspomina o tym wcześniej, nie łącząc tego z wyznaniem wiary uczynionym przez setnika.

To, co zostało, to dwa pierwsze punkty: 1. Jeszua zawołał donośnym głosem i 2. Zasłona w Świątyni została rozdarta. Pierwszego nie widział, ale słyszał. Mateusz 27:54 mówi:„Setnik zaś i jego ludzie, którzy odbywali straż przy Jeszui, widząc trzęsienie ziemi  i to, co się działo, zlękli się bardzo i mówili: Prawdziwie ten był Synem Bożym.'” A Łukasz 23:47 mówi: „Kiedy setnik zobaczył, co się działo, uwielbił Boga, mówiąc: Istotnie, człowiek ten był sprawiedliwy.'”

Te ostatnie słowa wskazują, że setnik musiał widzieć coś, co się wydarzyło w Świątyni, kiedy zasłona została rozdarta z góry na dół. To było całkowicie niemożliwe z jakiegokolwiek innego miejsca poza Górą Oliwną, ani z miejsca Kościoła Grobu Pańskiego, ani z Golgoty Gordona, które leżą za Świątynią.

Żydowski naukowiec Alfred Edersheim napisał, że zasłona miała 60 stóp (około 20 metrów) wysokości i 30 stóp (około 10 metrów) szerokości. To znaczy, że zasłona miała wysokość sześciopiętrowego budynku! Miała grubość dłoni człowieka i składała się z 72 kwadratów. Edersheim napisał, że zasłona była tak ciężka, że „w przesadzonym języku tego czasu trzeba było 300 kapłanów, żeby poruszać każdym [kwadratem].”7 Inaczej mówiąc zasłona była olbrzymim obiektem pod względem wielkości i ciężaru.

Ewangelia Nazareańczyków stwierdza, że wielkie kamienne nadproże nad drzwiami do Miejsca Świętego pękło na dwie części podczas trzęsienia ziemi, zasłona się rozdarła.8 To mogło być częściowym powodem rozdarcia zasłony. Musimy pamiętać, że Świątynia była uważana za jeden z najpiękniejszych i robiących wrażenie budynków świata i miała największe miejsce zgromadzeń w tamtym czasie.Kamienne nadproże nad drzwiami ważyło około 300 ton!Kiedy się rozpadło w czasie trzęsienia ziemi, tuż po tym, jak Jeszua zawołał donośnym głosem, to musiał być niezwykle spektakularny widok z Góry Oliwnej.

Zobaczenie tego z miejsca Kościoła Grobu Pańskiego, czy Golgoty Gordona było niemożliwe, jedynie można było to zobaczyć z Góry Oliwnej. Pamiętaj także, że Arcykapłan musiał wziąć krew czerwonej jałówki na swój palec i spryskać w stronę drzwi Świątyni. To znaczy, że te drzwi musiały być widoczne z miejsca, gdzie umarł Jeszua. To było możliwe tylko wtedy, kiedy umierał na Górze Oliwnej.

W 3 części tej serii o Golgocie będziemy kontynuować temat gdzie Jeszua umarł. Jest więcej dowodów zarówno z Pisma, jak i historii Kościoła, wskazujących z wszelką pewnością na górę Oliwną, jako miejsce Golgoty. 

„Przygotujcie Drogę dla PANA”

 

---

1 Karl Barth, Dogmaty Kościoła, tłum. Geoffrey W. Bromiley, et al. (Edinburgh: T.& T. Clark, 1956), ½:511

2 http://wcg.org/lit/jesus/golgotha.htm

3 Ofiara za grzech po hebrajsku nazywa się chatat, co po prostu znaczy „grzech.” Jeszua nie stał się za nas grzechem. On stał się za nas ofiarą za grzech. W Biblii NIV na marginesie 2 Kor 5:21 umieszczono przypis, który mówi: „lub ofiarą za grzech.”

4 Po aramejsku gulgalta

5 Łaciński przekład Biblii Wulgata tłumaczy Golgotę jako Kalwarię od łacińskiego słowa czaszka. Angielskie słowo Calvary wywodzi się z tego łacińskiego przekładu.

6 ST:4662 miphqad (mif-kawd’); ze ST:6485; wyznaczenie, to znaczy mandat; konkretnie wyznaczone miejsce; szczególnie, spis.” (Biblesoft’s New Exhaustive Strong’s Numbers and Concordance with Expanded Greek-Hebrew Dictionary. Copyright © 1994, 2003 Biblesoft, Inc. and International Bible Translators, Inc.) Strong’s

7 Edersheim, The Life and Times of Jesus the Messiah, Hendrickson Publishers, Inc. p. 894

8 Według niektórych naukowców to nadproże podtrzymywało także inną zasłonę przed drzwiami do Świątyni.