Golgota

Lars Enarson

Golgota – Kiedy, Gdzie i Jak?

Źródło: www.thewatchman.org

Część 1

„..wiedząc, że nie rzeczami znikomymi , srebrem albo złotem, zostaliście wykupieni z marnego postępowania waszego, przez ojców wam przekazanego, lecz drogą krwią Mesjasza, jako baranka niewinnego i nieskalanego. Wprawdzie był On na to przeznaczony już przed założeniem świata, ale objawiony został dopiero w czasach ostatnich za względu na was.” (1Ptr 1:18-20)

W tym cyklu wykładów będziemy mówić o Golgocie – największym wydarzeniu w historii ludzkości. Chcemy przyjrzeć się szczególnie temu, co Pisma mają do powiedzenia odnośnie tego kiedy, gdzie i jak Jeszua umierał za grzechy ludzkości.

Najpierw spójrzmy na ważny fragment w 1 Kor 15:1-5 dotyczący Dobrej Nowiny.1

„A przypominam wam, bracia, ewangelię, którą wam zwiastowałem, którą też przyjęliście i w której trwacie, i przez którą zbawieni jesteście, jeśli ją tylko zachowujecie tak, jak wam ją zwiastowałem, chyba że nadaremnie uwierzyliście. Najpierw bowiem podałem wam to, co i ja przejąłem, że Mesjasz umarł za grzechy nasze według Pism, i że został pogrzebany, i że dnia trzeciego został z martwych wzbudzony według Pism, i że ukazał się Kefasowi, potem dwunastu.”

Przede wszystkim widzimy tutaj, że fundamentem potężnej ewangelii, przez którą zostaliśmy zbawieni, nie są tajemnicze czy skomplikowane doktryny teologiczne. Ewangelia jest oparta raczej na bardzo prostych i prawdziwych wydarzeniach historycznych: Jeszua umarł za nasze grzechy, został pogrzebany, trzeciego dnia został wzbudzony z martwych, a potem ukazał się swoim uczniom. Do przyjęcia tego poselstwa wymagana jest wiara, i wtedy staje się ono tak proste, że może je zrozumieć każde dziecko.

Po drugie, widzimy, że fundamentem ewangelii jest nie tylko to, że Jeszua umarł za nasze grzechy i trzeciego dnia został wzbudzony z martwych, ale to stało się „według Pism.” Mesjasz nie umarł kiedykolwiek, w jakimkolwiek miejscu i w dowolny sposób, ale on uczynił to właśnie tak, jak jest to opisane w Świętych Pismach. To jest bardzo ważne!
Hebr 10:1 a także Kol 2:17 mówią nam, że Prawo jest cieniem realności znajdującej się w Mesjaszu. Cień i obiekt będą zawsze zgodne. W cieniu Tory możemy zobaczyć to, co się wypełniło, kiedy Mesjasz umarł i powstał z martwych. Po swoim zmartwychwstaniu Jeszua powiedział do dwóch uczniów w drodze do Emaus:

„A On rzekł do nich: ‘O głupi i gnuśnego serca, by uwierzyć we wszystko, co powiedzieli prorocy! Czyż Mesjasz nie musiał tego wycierpieć, by wejść do swojej chwały?’ I począwszy od Mojżesza poprzez wszystkich proroków wykładał im, co o nim było napisane we wszystkich Pismach. … Potem rzekł do nich:  ‚To są moje słowa, które mówiłem do was, będąc jeszcze z wami, że się musi spełnić wszystko, co jest napisane o mnie w Torze Mojżesza i u Proroków i w Psalmach.'” (Łk 24:25-27,44)

To, że Mesjasz umarł według Pism jest kluczem do odpowiedzi na wszystkie pytania kiedy, gdzie i jak to się stało, ponieważ tu wypełniło się dokładnie wszystko, co było o nim napisane w Prawie Mojżesza, u Proroków i w Psalmach. Święte Pisma są spisanym Słowem, a Jeszua jest Żywym Słowem. I one są doskonale zgodne.

Kiedy Umarł Mesjasz

Przyjrzyjmy się najpierw kwestii kiedy Jeszua umarł. Święta PANA dane przez Mojżesza w Kapł 23 objawiają dokładny plan zbawienia ludzkości przez Mesjasza, od jego śmierci na Golgocie2 podczas Paschy, do jego intronizowania w Jeruzalem podczas Święta Namiotów. Spójrzmy na to, co jest napisane o pierwszym z tych świąt: Święcie Paschy i Przaśników.

„Te są uroczystości świąteczne PANA, święte zgromadzenia, które będziecie ogłaszać w ich oznaczonych czasach. W miesiącu pierwszym, czternastego dnia tegoż miesiąca o zmierzchu jest Pascha PANA. A piętnastego dnia tegoż miesiąca jest Święto Przaśników PANA. Przez siedem dni będziecie jedli przaśniki. Pierwszego dnia będzie dla was ogłoszone święte zgromadzenie; żadnej ciężkiej pracy wykonywać nie będziecie.” (Kapł 23:4-7)

Pascha PANA jest pierwszym świętem. Jest obchodzona na pamiątkę wyjścia z Egiptu dzięki mocy i krwi baranka, którą spryskano odrzwia domów Izraelitów w Egipcie. O pierwszej Passze czytamy w Księdze Wyjścia:

„I rzekł PAN do Mojżesza i do Aarona w ziemi egipskiej, mówiąc: ‚Ten miesiąc będzie wam początkiem miesięcy, będzie wam pierwszym miesiącem roku. Powiedzcie całemu zgromadzeniu Izraela, mówiąc: ‚Dziesiątego dnia tego miesiąca weźmie sobie każdy baranka dla rodziny, baranka dla domu. Jeżeli zaś rodzina jest za mała na jednego baranka, niech dobierze sąsiada mieszkającego najbliżej jego domu według liczby osób; według tego ile każdy może zjeść, należy liczyć osoby na jednego baranka. Ma to być baranek bez skazy, samiec jednoroczny. Może to być baranek lub koziołek. Będziecie go przechowywać do czternastego dnia tego miesiąca; i zabije go całe zgromadzenie Izraela o zmierzchu.” (Wyj. 12:1-6)

Jana 1:29 mówi: „Nazajutrz ujrzał Jeszuę, idącego do niego, i rzekł: ‚Oto Baranek Boży, który gładzi grzech świata!'” Jeszua jest Barankiem Bożym. Za pierwszym razem przyszedł jako Baranek Boży, aby zgładzić grzech świata. W Księdze Wyjścia 12:3 czytamy: „Dziesiątego dnia tego miesiąca weźmie sobie każdy baranka.” Baranek Paschalny miał być wyselekcjonowany i trzymany w domu od dziesiątego dnia pierwszego miesiąca.

W Jana 12:1-2 czytamy: „A na sześć dni przed Paschą poszedł Jeszua do Betanii, gdzie był Łazarz, który umarł, a którego on wzbudził z martwych. Tam więc przygotowali mu wieczerzę. Marta posługiwała, a Łazarz był jednym z tych, którzy z nim siedzieli przy stole.”

Jeszua przybył na sześć dni przed Paschą. Wieczerza była podawana tradycyjnie wieczorem po zachodzie słońca. To mogło się dziać wieczorem piątego dnia3 przed Paschą. W wersecie 12 i 13 czytamy: „Nazajutrz liczna rzesza przybyła na święto. Kiedy usłyszeli, że Jeszua idzie do Jeruzalem, nabrali gałęzi palmowych i wyszli na jego spotkanie, i wołali: ‚Hoshia’na! Błogosławiony ten, który przychodzi w imieniu Pana, Król Izraela!'”

Następny dzień, o którym jest tu mowa, mógł być cztery dni przed Paschą. To znaczy, że to się działo dziesiątego dnia miesiąca pierwszego. Właśnie dziesiątego dnia miesiąca pierwszego, kiedy nakazano ludowi wybrać sobie baranka Paschalnego, Jeszua był pozdrawiany przez tłumy jako Mesjasz, kiedy wjeżdżał do Jeruzalem, a potem wchodził do Świątyni. Jeszua został wybrany i wprowadzony do „domu” dziesiątego dnia miesiąca pierwszego.

W Księdze Wyjścia 12:5 czytamy dalej: „Twój baranek będzie bez skazy, samiec jednoroczny.” Baranki Paschalne miały być badane, aby się upewnić, że są bez skazy. Przez cztery dni Jeszua nauczał w Świątyni, a lud i przywódcy Izraela wypytywali go. „Jeszua codziennie nauczał w Świątyni, na noc zaś wychodził, żeby ją spędzić na górze zwanej Oliwet. A cały lud wczesnym rankiem podążał do niego, by go słuchać w Świątyni.” (Łk 21:37-38)

Czytamy, że na koniec nie znaleźli w Jeszui żadnego błędu. „I nikt nie mógł mu odpowiedzieć ani słowa, ani też już nikt od owego dnia nie odważył się go pytać.” (Mt 22:46)

Ofiara Paschalna

Baranki Paschalne były zabijane o zmroku (między dwoma wieczorami) 14-ego dnia miesiąca pierwszego i zjadane potem jako posiłek Paschalny. W okresie drugiej Świątyni istniały dwa różne zwyczaje interpretacji. Niektórzy zabijali baranki o zmroku tuż przed początkiem 14-ego dnia i mogli jeść Paschę 14-ego. Tak czynili Esseńczycy i prawdopodobnie Saduceusze. Faryzeusze jednakże zawsze zabijali baranki o zmroku 14-ego i spożywali Paschę w nocy 15-ego, kiedy zaczynało się Święto Przaśników. Te różne zwyczaje wynikały także częściowo z tego, że wszystkim pielgrzymom trudno by było zabić swoje baranki tego samego dnia.

To zostało ustalone w niebie, żeby pierwszego dnia Jeszua mógł ze swoimi uczniami zjeść Paschę, aby potem wypełniło się Święto, kiedy baranki Paschalne były zabijane w Świątyni zgodnie z nakazem Tory. W ten sposób stwierdzamy, że dokładne są zarówno relacje Mateusza, Marka i Łukasza, jak i ta spisana w Ewangelii Jana.

Ostatnim posiłkiem jaki Jeszua spożywał ze swoimi uczniami była wieczerza Paschalna. W Łuk. 22:7-8,14-15 czytamy: „I nastał dzień Przaśników, kiedy należało ofiarować Paschę4. I wysłał Piotra i Jochanana, mówiąc: Idźcie i przygotujcie nam Paschę, żebyśmy mogli zjeść.’ …Kiedy nadeszła ta godzina, usiadł z dwunastoma wysłannikami. Powiedział do nich: Gorąco pragnąłem spożyć tę Paschę z wami, zanim będę cierpiał.'”

Następnego poranka po nocnym aresztowaniu Jeszuy i osądzeniu Go przez Sanhedryn, czytamy w Jana 18:28, „Prowadzili więc Jeszuę od Kajafasa do Pretorium. Było wcześnie, ale oni sami nie weszli do Pretorium, aby się nie skalać, żeby mogli zjeść Paschę.”

Ewangelia Jana została spisana  jakiś czas po Ewangeliach Mateusza, Marka i Łukasza (zob. także Jn 21:22-24). Po zniszczeniu Świątyni przyjął się zwyczaj faryzeuszów, którzy stanowili większość wśród Żydów, żeby spożywać Paschę pod koniec 14-ego, kiedy 15-ego zaczyna się Święto Przaśników, i tak zostało do dzisiaj. To prawdopodobnie dlatego Ewangelia Jana jest jedyną z tych czterech, która nie uznaje „ostatniej wieczerzy” jako posiłku Paschalnego, ale wspomina za to, że nazajutrz Żydzi chcieli być czyści ceremonialnie, aby spożyć Paschę.

Jeszua był ukrzyżowany o 9 rano 14-ego nisana w porze ofiary porannej, a o godzinie dziewiątej, trzeciej po południu umarł jako Baranek Boży, który gładzi grzechy świata! „I było już około godziny szóstej i ciemność nastała na całej ziemi aż do godziny dziewiątej. Gdy zaćmiło się słońce i rozdarła się na dwoje zasłona świątyni, Jeszua zawołał donośnym głosem: ‚Ojcze, w twoje ręce powierzam mojego ducha!’ I powiedziawszy to, wyzionął ducha.” (Łk 23:44-46)

To było akurat w czasie, kiedy faryzeusze składali w Świątyni baranki Paschalne, zgodnie z instrukcjami Mojżesza odnośnie Święta Paschy. Jeszua naprawdę umarł za nasze grzechy jako Baranek Boży, dokładnie tak, jak zostało to przewidziane „według Pism!”

Jaki To Był Dzień Tygodnia?

Ukrzyżowanie jest tradycyjnie zawsze obchodzone w piątek. Istnieje wiele powodów dlaczego to nie jest „według Pism.” Jednym z najbardziej oczywistych powodów jest oświadczenie samego Jeszui z Mat 12:39-40, „Ale on im odpowiedział: ‚Złe i cudzołożne pokolenie szuka znaku, ale żaden znak nie będzie dany z wyjątkiem znaku proroka Jony. Bo jak Jona był trzy dni i trzy noce w brzuchu wieloryba, tak Syn Człowieczy będzie trzy dni i trzy noce w sercu ziemi.”

Wiemy, że Jeszua powstał z martwych pierwszego dnia tygodnia (niedziela).5 Podczas gdy „trzy dni i trzy noce” niekoniecznie oznaczają 72 godziny, to z pewnością wyklucza piątkowe ukrzyżowanie. Jeśliby Jeszua powiedział tylko o trzech dniach, to mogłoby sprawić, że piątek byłby prawdopodobnym dniem ukrzyżowania: piątek jako dzień pierwszy, szabat drugi, a niedziela trzeci. Ale to niemożliwe, żeby „trzy dni i trzy noce” zmieścić pomiędzy piątkowym popołudniem a niedzielą rano.

Zobaczmy co zostało napisane w Jana 12:1: „Potem sześć dni przed Paschą Jeszua przybył do Betanii, gdzie był Lazarus, który kiedyś umarł, a którego wskrzesił z martwych.” Jeśli Jeszua zostałby ukrzyżowany w piątek, sześć dni wcześniej byłby szabat.  To mocno przemawia przeciwko piątkowemu ukrzyżowaniu, bo Jeszua nie mógłby w szabat podróżować ze swoimi uczniami i tego dnia przybyć do Betanii (zob. także Łk 23:56).

Niektórzy ludzie uważają, że „trzy dni i trzy noce” oznaczają 72 godziny i sugerują środowe ukrzyżowanie. Czytamy jednak, że pierwszego dnia tygodnia, kiedy miało miejsce zmartwychwstanie, uczniowie powiedzieli do Jeszui w drodze do Emaus:

„…jak arcykapłani i zwierzchnicy nasi wydali na niego wyrok śmierci i ukrzyżowali go. A myśmy się spodziewali, że on odkupi Izraela. Lecz po tym wszystkim już dzisiaj trzeci dzień, jak to się stało.” (Łk 24:20-21).

Jeśli pierwszy dzień tygodnia był trzecim dniem po ukrzyżowaniu, to całkowicie wyklucza środowe ukrzyżowanie. A także, jeśli Jeszua byłby ukrzyżowany we środę, to by oznaczało, że 10 nisan wypadał w szabat, kiedy to, zgodnie z Pismem miał być wybierany baranek paschalny. Jeszua zdecydowanie nie mógłby wjechać w szabat do Jeruzalem.

Pozostaje nam ukrzyżowanie we czwartek. To dokładnie pasuje do wszystkich danych z Ewangelii i Pism Hebrajskich. W Jn 19:31 czytamy: „Ponieważ był to dzień Przygotowania, aby więc ciała nie pozostawały przez szabat na krzyżu, albowiem dzień tego szabatu był uroczysty, Żydzi prosili Piłata, aby im połamano golenie i zdjęto je”.

„Dzień Przygotowania” wskazuje na dzień przed szabatem, który jest szóstym dniem tygodnia (piątek). Jednak widzimy tutaj, że ukrzyżowanie miało miejsce nie w przeddzień tygodniowego szabatu, ale przed „specjalnym szabatem”. 15-ty nisan, dzień po Passze, był specjalnym szabatem, jako pierwszy dzień Święta Przaśników. „Piętnastego dnia tego miesiąca zaczyna się PAŃSKIE Święto Przaśników; przez siedem dni musicie jeść chleb niekwaszony. Pierwszego dnia zwołajcie święte zgromadzenie i nie wykonujcie żadnej ciężkiej pracy.”(Kapł. 23:6-7) To był ten „specjalny szabat”, o którym mówi Jn 19:31.

Jeśli ukrzyżowanie miało miejsce we czwartek, to specjalny szabat był w piątek i natychmiast po nim następował zwykły szabat. Innymi słowy były to dwa szabaty pod rząd. W Mat. 28:1 czytamy: „A po szabacie, o świcie pierwszego dnia tygodnia przyszła  Miriam Magdalena i ta druga Miriam, aby obejrzeć grób.” W greckim tekście jest dosłownie napisane: „W końcu szabatów, gdy zaczęło się zmierzchać na pierwszy dzień tygodnia.”6 Słowo „szabaty” występuje tu w liczbie mnogiej. To wskazuje zarówno na specjalny szabat, co i zwykły szabat tygodniowy. W tamtym roku oba szabaty się połączyły, a kiedy się kończyły, kobiety poszły obejrzeć grób.

Jedynym dniem, w którym Jeszua mógł umrzeć za nasze grzechy „według Pism” jest piaty dzień tygodnia, czwartek.

Kiedy Powinniśmy Obchodzić Śmierć Jeszui?

Podczas posiłku Paschalnego Jeszua powiedział: „Czyńcie to na moją pamiątkę!” Wiemy z historii, że pierwsze pokolenia wierzących w Mesjasza zawsze czynili to w dniu biblijnej Paschy. Polikrates z Azji Mniejszej, który w drugim wieku był biskupem w Efezie, opisał świętowanie Paschy: „Obchodziliśmy ją dokładnie w tym dniu, nic nie dodając, nic nie odejmując. Bo także w Azji zasnęły wielkie światła, które powstaną z martwych tego dnia, kiedy Pan powróci, kiedy przyjdzie z nieba w chwale i wyszuka wszystkich świętych. …Wszyscy zawsze obchodzili czternastego dnia Paschę według ewangelii, nic nie zbaczając, ale postępując według zasad wiary. …Bo siedmiu moich krewnych było biskupami, a ja jestem ósmym. I moi krewni zawsze obchodzili ten dzień, kiedy ludzie (to znaczy Żydzi) odrzucają kwas.”7

Co rok Pascha wypada w inny dzień tygodnia. I obchodzono ją razem z Żydami. W drugim wieku biskup Rzymu zaczął zmieniać ten zwyczaj, aby zmartwychwstanie obchodzić zawsze w niedzielę. Ale kiedy próbował to przeforsować w zgromadzeniach w Azji Mniejszej, tamtejszy biskup uparcie to odrzucał. Stąd list Polikratesa do biskupa Wiktora w Rzymie, który cytowaliśmy powyżej. Znany ojciec kościoła Ireneusz także napisał do Wiktora i przypomniał mu o wcześniejszych nieudanych próbach zaprzestania obchodzenia święta Paschy w Azji Mniejszej, podejmowanych przez biskupa Anicetusa: „Bo Anicetus nie mógł przekonać Polikarpa do zaniechania jej [Paschy] obchodzenia, ponieważ on zawsze świętował ją z Janem, uczniem Pańskim i pozostałymi apostołami, z którymi był związany.”8

Oczywiście apostołowie nigdy nie nauczali uczniów o Wielkim Piątku, czy Niedzieli Wielkanocnej. Nie ma znaczenia, czy Pascha wypadała w pierwszy, trzeci, czy czwarty dzień tygodnia, był to dzień świętowania śmierci Mesjasza, który umarł, aby zbawić świat.

Nie było tego do aż do pierwszej Rady Kościoła w Nicei w roku 325, kiedy Konstantyn zarządził, żeby wszystkie kościoły obchodziły zmartwychwstanie tego samego dnia i ustanowił datę, która w żaden sposób nie korelowała z biblijną Paschą i 14-ym dniem nisana. Ostatecznie nowa data stała się znana w języku angielskim jako Easter, co nie ma nic wspólnego z Biblią, ale zostało wzięte od pogańskiej bogini Eostre. Była ona boginią płodności i świętowano ją w świecie anglosaskim w tym samym czasie używając jajek i królików. Nadszedł czas, żeby powrócić do apostolskich praktyk.

Głównym powodem, który stał za żądaniem Konstantyna, aby wprowadzić niebiblijną datę świętowania Paschy było upokorzenie Żydów i chęć uniezależnienia się od prawidłowej daty. Konstantyn napisał do wszystkich biskupów: „To jest w najwyższym stopniu niedorzeczne, żeby oni [Żydzi] tak wyniośle się przechwalali, że bez ich instrukcji nie możemy właściwie obchodzić tej ceremonii.”9 W Rzym 3:1-4 Paweł napisał:

“Jaką korzyścią jest bycie Żydem? Albo jaki jest pożytek z obrzezania? Wielki pod każdym względem! Ponieważ po pierwsze im zostały powierzone wyrocznie Boże. A co jeśli niektórzy nie uwierzyli? Czy ich brak wiary unieważni wierność Bożą? Z pewnością nie!”

I w Rzym 11:17-20:

„Jeśli zaś niektóre z gałęzi zostały odłamane, a ty, będąc gałązką z dzikiego drzewa oliwnego, zostałeś na ich miejsce wszczepiony i stałeś się uczestnikiem korzenia i tłuszczu oliwnego, to nie wynoś się nad gałęzie; a jeśli się chełpisz, to pamiętaj, że nie ty dźwigasz korzeń, lecz korzeń ciebie. Powiesz tedy: ‚Gałęzie zostały odłamane, abym ja był wszczepiony.’ Słusznie! Odłamane zostały z powodu niewiary, ty zaś trwasz dzięki wierze. Nie bądź zarozumiały, ale się strzeż.”

Konstantyn, który jest jednym z najwyraźniejszych przykładów antychrysta, nie tylko nie wykazywał bojaźni w swoich przechwałkach, ale całkowicie odrzucił Żydów. Z czystej nienawiści do Bożego wybranego ludu, podobnie jak biskup Rzymu przed nim, nie zawahał się zmienić apostolskiego zwyczaju, który tak jasno wyrazili Polikarp i Polikrates: „Wszyscy obchodzili czternastego dnia Paschę, zgodnie z ewangelią, nic nie zbaczając, ale postępując według zasad wiary. …[oni] zawsze obchodzili ten dzień, kiedy ludzie (to znaczy Żydzi) odrzucali kwas.”

Paweł napisał do Koryntian na temat Paschy: „Bo zaiste Mesjasz, nasza Pascha, został ofiarowany w nasze miejsce. Zatem zachowujmy to święto.” Przyjaciele, naśladujmy zasady wiary apostolskiej i świętujmy Paschę z Żydami zgodnie z kalendarzem Biblijnym!

W części 2 tej serii przyjrzymy się tematowi: Gdzie umarł Jeszua? Gdzie była Golgota? To fascynujące studium.

„Przygotujcie Drogę dla PANA”

1 Wszystkie cytaty Pisma w tym artykule pochodzą z the Hebrew Names Version of the Bible (HNV) Zobacz: http://ebible.org/bible/hnv/

2 Kalwaria pochodzi z łacińskiego tłumaczenia hebrajskiej nazwy Golgota.

3 Biblijnie dni rozpoczynają się zawsze wieczorem „i nastał wieczór i nastał poranek, dzień pierwszy…” Rodz 1:5

4 Wyrażenia „Pascha” i „Święto Chlebów Niekwaszonych” w czasie Drugiej Świątyni były używane zamiennie.

5 Według Mat 28:1 wydaje się, że miało to miejsce pod koniec szabatu. To był czas, kiedy Żydzi świętują Hawdalah, koniec szabatu. Jednym z Psalmów, które są cytowane w liturgii Hawdalah jest Psalm 116, który bardzo wyraźnie opisuje zmartwychwstanie Mesjasza. To jest naprawdę zdumiewające.

6 Tu właśnie jest opisany czas Hawdalah, koniec szabatu.

7 Euzebiusz. Historia Kościoła. Księga V, Rozdział 24.

8 Daniel Gruber, The Church and the Jews – The Biblical Relationship (Kościół i Żydzi – Biblijne Relacje), Serenity Books – Hagerstown, MD, USA 1997, Pp. 32

9 Daniel Gruber, The Church and the Jews – The Biblical Relationship, Serenity Books – Hagerstown, MD, USA 1997, Pp. 34

Część 2

„..wiedząc, że nie rzeczami znikomymi, srebrem albo złotem, zostaliście wykupieni z marnego postępowania waszego, przez ojców wam przekazanego, lecz drogą krwią nieskalanego i czystego baranka, krwią Mesjasza, który był na to przeznaczony już przed założeniem świata, ale objawiony został dopiero w czasach ostatnich ze względu na was.” (1 Ptr 1:18-20)

W części 1 tej serii badaliśmy sprawę kiedy Jeszua umarł. Teraz przyjrzymy się następnej kwestii: Gdzie Jeszua umarł?

Wśród chrześcijan mamy dziś do czynienia z dwiema głównymi opiniami gdzie w Jeruzalem (albo dokładnie poza biblijnym Jeruzalem) Jeszua umarł i zmartwychwstał. Pierwsza i najbardziej rozpowszechniona opinia mówi, że wydarzyło się to w miejscu Kościoła Grobu Pańskiego. Druga, nowsza opinia wskazuje na miejsce zwane dzisiaj Golgotą Gordona albo Garden Tomb.

Kościół Grobu Pańskiego jest zbudowany na ruinach świątyni bogini płodności Wenus. Niektóre pozostałości tej świątyni są dziś nadal widoczne. Świątynia Wenus została zbudowana przez Cesarza Hadriana w drugim stuleciu, tuż po zniszczeniu Jeruzalem w 135 r.n.e. Bardzo znany historyk Józef (Flawiusz, przyp. tłum.) w swojej książce Wojna Żydów opisuje, że na tym terenie znajdował się słynny grób, który należał do jednego z Machabejskich herosów Jana Hyrcanusa. Hadrian nienawidził Żydów i najprawdopodobniej na szczycie tego grobu zbudował świątynię Wenus, aby zbezcześcić ten potężny symbol żydowskiej wolności i zniechęcić do organizowania dalszych powstań. W czwartym wieku matka Konstantyna, Helena wybrała to miejsce jako to, gdzie Jezus został ukrzyżowany i zmartwychwstał.

Jeśli pamiętamy, że Jeszua umarł i zmartwychwstał „według Pism”, to bardzo łatwo dowieść z całkowitą pewnością, że ani Kościół Grobu Pańskiego, ani Golgota Gordona nie są tym autentycznym miejscem.

W Rzym 3:1-2 Paweł napisał: „Jaka jest korzyść z bycia Żydem? Albo jaki jest pożytek z obrzezania? Wielki pod każdym względem! Ponieważ przede wszystkim im zostały powierzone wyrocznie Boże.” Szwajcarski teolog Karl Barth napisał: „Biblia …jest żydowską księgą. Nie może być czytana i rozumiana i tłumaczona dopóki my nie zostaniemy przygotowani, aby być Żydami z Żydów.”1 Powodem wielu błędów, które wkradły się do chrześcijaństwa było to, że na przestrzeni dziejów chrześcijańscy teolodzy odrzucali pokorę i nie chcieli się uczyć od Żydów o ich Pismach.

Beit HaDeszen – Miejsce Popiołów

Odpowiadając na pytanie gdzie umarł Jeszua, należy oczywiście zwrócić uwagę na to, co zostało wyprorokowane o Mesjaszu w Świętach PANA, które są Bożym kalendarzem objawienia jego wyznaczonych czasów i sezonów odnośnie Syna. Odkryliśmy, że ani Wielki Piątek, ani Niedziela Wielkanocna nie są częścią Bożego kalendarza. W Daniela 7:25 jest napisane, że „anty mesjasz” zmieni Boże czasy i prawo.

Odpowiadając na pytanie gdzie umarł Jeszua, przyjrzymy się temu, co o Mesjaszu zostało wyprorokowane w świętych przepowiedniach Prawa Mojżeszowego. Jeszua umarł jako ostateczna ofiara doskonałe wypełnienie wszystkich ofiar.

Wiemy z Tory, że każda ofiara składana w Świątyni była zawsze ofiarowana „przed PANEM.” Wyrażenie „przed PANEM” zawsze w biblijnym języku oznacza miejsce na wschód od Miejsca Najświętszego, nigdy nie w kierunku zachodnim, północnym, czy południowym. Już sam ten fakt wyklucza zarówno Kościół Grobu Pańskiego, jak i Golgotę Gordona jako możliwe miejsce śmierci Jeszui, ponieważ są one zlokalizowane odpowiednio na zachód i na północ od Miejsca Najświętszego.2 Te miejsca nigdy nie mogą spełnić wymagania, że Jeszua umarł za nasze grzechy „według Pism”, wypełniając wszystko, co o nim napisano. On oczywiście umarł „przed PANEM”, nie za nim.

Spójrzmy najpierw na to, co jest napisane w Hebr.13:10-12,

„Mamy ołtarz, z którego nie mają prawa jeść ci, którzy służą przybytkowi. Albowiem ciała tych zwierząt, których krew kapłan wnosi do świątyni za grzech, spala się poza obozem. Dlatego i Jeszua, aby uświęcić lud swoją krwią, cierpiał poza bramą.”

Ten fragment daje nam bardzo wyraźne wskazówki na temat tego, gdzie umarł Jeszua. To dotyczy szczególnie ofiar za grzechy, które po hebrajsku nazywają się chatat.3 Każda ofiara za grzech, gdzie krew była wnoszona do Miejsca Najświętszego, była zawsze spalana poza obozem, w „czystym miejscu”, jak jest napisane w Kapł 4:12, „nawet całego cielca wyniesie poza obóz na czyste miejsce, na wysypisko popiołu i spali go na drwach w ogniu. Na wysypisku popiołu  będzie spalony.”

To „czyste miejsce” gdzie było „wysypisko popiołu”, było obszarem wyznaczonym dla tego szczególnego celu i nazywano je Beit HaDeszen, co oznacza po prostu „Miejsce Popiołów.” Zauważ, że autor Listu do Hebrajczyków wskazuje na to miejsce, gdzie spalana była ofiara za grzech, jako miejsce śmierci Jeszui!

W Heb 9:13-14 autor także porównuje śmierć Jeszui z ofiarą z Czerwonej Jałówki:

„Bo jeśli krew kozłów i wołów oraz popiół z jałowicy przez pokropienie uświęcają skalanych i przywracają cielesną czystość, o ileż bardziej krew Mesjasza, który przez Ducha wiecznego ofiarował samego siebie bez skazy Bogu, oczyści sumienie nasze od martwych uczynków, abyśmy mogli służyć Bogu żywemu?”

Zarówno Czerwona Jałówka jak i ciała ofiar za grzech, których krew była wnoszona do Miejsca Najświętszego, były spalane w tym samym miejscu. W Liczb 19:1-5 czytamy o tym miejscu:

„I przemówił PAN do Mojżesza i Aarona tymi słowy: ‚Taki jest przepis prawa, w którym PAN nakazuje: Powiedz do synów izraelskich, niech przywiodą do ciebie jałówkę maści czerwonej, nietkniętą, która nie ma żadnej wady i na której jeszcze nie było jarzma. I dacie ją Eleazarowi kapłanowi, on zaś każe ją wyprowadzić poza obóz i zabić w swojej obecności. Eleazar kapłan weźmie nieco krwi jej na palec i pokropi jej krwią siedem razy na wprost, w stronę Namiotu Zgromadzenia. Następnie każe tę jałówkę spalić na swoich oczach, zarówno jej skórę, jak i jej mięso, i krew wraz z jej odchodami.”

Już oświadczyliśmy, że wyrażenie „przed PANEM” oznacza miejsce na wschód od Przybytku albo Świątyni. Tutaj widzimy także, że kapłan spryskiwał krwią Czerwonej Jałówki w kierunku Namiotu Zgromadzenia. To znaczy, że musiał stać na wschód od Przybytku albo Świątyni, bo wejście zawsze było po stronie wschodniej. Tam trafiały także ciała ofiar za grzech, które nie mogły być zjadane i były spalane na popiół w miejscu zwanym Beit haDeszen. To było wyznaczone czyste miejsce na wschód od Przybytku/Świątyni.

Świątynia była usytuowana we wschodniej części Jeruzalem. Jeśli Jeszua umarł „Przed PANEM” i poza obozem i miastem to oznacza, z całkowitą pewnością, że Jeszua przelał swoją krew za grzech ludzkości na Górze Oliwnej! Tam także było zlokalizowane Bet haDeszen. Żadne inne miejsce nie mogło wypełnić tego, co o nim napisano. Pamiętaj, że Jeszua umarł za nasze grzechy „według Pism”! Żaden inny dowód nie jest potrzebny do tego, żeby się dowiedzieć gdzie umarł Jeszua, a nawet Biblia zawiera jeszcze więcej informacji, wskazując na to samo miejsce.

Czym Była Golgota?

Każdy wie, że Jeszua został ukrzyżowany na miejscu zwanym Golgota4. Ale co to było za miejsce? Większość angielskich przekładów tłumaczy to jako „Miejsce Czaszki.” Marek 15:22 mówi: „Zaprowadzili go na miejsce zwane Golgota, co tłumaczy się jako miejsce czaszki.'” To miejsce było nazywane Golgota. Inaczej mówiąc było to znane miejsce. Co to było za miejsce? Zasadniczo wszystkie encyklopedie stwierdzają, że Golgota była zwana Miejscem Czaszki5 ponieważ to było miejsce egzekucji i pogrzebów. Pisma hebrajskie dają nam jednak zupełnie inny obraz.

Golgota pochodzi z hebrajskiego słowa gulgoleth. Znajduje się ono na przykład w Liczb 1:2, gdzie jest napisane: „Zróbcie spis całego zgromadzenia dzieci Izraela, według ich szczepów i rodów, zgodnie z liczbą imion, wszystkich mężczyzn, głowa po głowie (ang. jeden za drugim).” bardziej dosłowne tłumaczenie tej wersji z hebrajskiego: „Podnieście głowy [hebr. rosz znaczy „głowa”] całego zgromadzenia synów Izraela według ich szczepów, ich rodów, w liczbie imion – każdego mężczyznę według ich głów [hebr. gulgoleth].”

„Podnieście głowy całego zgromadzenia” i „każdego mężczyznę według ich głów” są dwoma różnymi sposobami na wyrażenie tej samej rzeczy. Hebrajskim słowem, które jest tutaj użyte jest rosz, co dosłownie oznacza „głowę.” Gulgoleth w ST:1538 w Konkordancji  Stronga Biblii Króla Jakuba jest przetłumaczone jako „głowa, każdy mężczyzna, opinia, lub czaszka.” Widzimy, że to nie „czaszka” jest podstawowym znaczeniem słowa gulgoleth, ale „głowa.” Jedynymi miejscami w Biblii, gdzie gulgoleth czasami jest tłumaczone jako czaszka jest Sędz 9:53 i 2 Król 9:35. Ale zazwyczaj to słowo znaczy „głowa, każda osoba, albo numer.” „Miejsce czaszki” zatem nie jest dokładnym tłumaczeniem Golgoty.

Dokonać spisu ludności, albo policzyć ludzi jest wyrażone po hebrajsku jako „podnieść głowę” każdej osoby, ponieważ wielkim zaszczytem jest być zaliczonym do grona Bożego ludu. Każda osoba jest liczona „według głowy,” gulgoleth. Golgata była po prostu miejscem, gdzie liczono lud Izraela!

Sposobem, według którego liczono ludzi w Biblii a także w okresie drugiej Świątyni było pobieranie tak zwanego podatku świątynnego. To jest opisane w Mat 17:24, „poborcy dwu-drachmowego podatku przyszli do Piotra i zapytali: ‘Czy wasz nauczyciel płaci podatek świątynny?'” (NIV). O tym podatku czytamy w Wyjścia 30:11-16,

„PAN przemówił do Mojżesza  tymi słowami: ‚Gdy będziesz liczył synów Izraela podlegających spisowi, każdy złoży dla PANA okup za swoje życie podczas spisu, aby nie spadła na nich jakaś plaga, gdy będą spisywani. A to niech da każdy, kto podlega spisowi: pół szekla według szekla świątynnego; (szekel to dwadzieścia gerów;) pół szekla na ofiarę dla PANA. Każdy, kto podlega spisowi, od dwudziestego roku wzwyż, da dar ofiarny dla PANA. Bogaty nie da więcej, a ubogi nie da mniej niż pół szekla jako dar ofiarny dla PANA, aby odkupić swoje dusze. Weźmiesz te pieniądze jako przebłaganie od dzieci Izraela i przeznaczysz je na służbę w Namiocie Zgromadzenia; Będzie to dla synów Izraela na pamiątkę przed PANEM, złożenie okupu za wasze dusze.'”

Przyjaciele, Jeszua zapłacił tę ofiarę za całą ludzkość, dokonując przebłagania za nasze dusze, abyśmy mogli zostać zaliczeni do Bożego ludu! Dokonał tego na Golgocie, „miejscu głowy”, gdzie zbierano podatek świątynny. Chwała Bogu! Zaiste Mojżesz pisał o nim, (zobacz 2 Kronik 24:6) a wszystko, co nim napisano musi się wypełnić. W końcu nikt, kto nie przyjdzie na Golgotę i nie przyjmie ceny, która tam została zapłacona przez Mesjasza, nie może być zaliczony do jego ludu!

Miejsce, gdzie dokonywano spisu było zawsze przed PANEM i poza obozem (zobacz Liczb 31:13,19,48-49). To bardzo interesujące, że Ezechiel opisuje to miejsce, gdzie były spalane ofiary za grzech „poza obozem,” Beit haDeszen, jako „miejsce numerowania”! „Potem masz wziąć cielca ofiary za grzech i będzie on spalony w wyznaczonym miejscu świątyni, poza przybytkiem.” (Ez 43:21) Hebrajskim słowem użytym w tym wersecie jest mifkad, co oznacza: „wyznaczone miejsce; szczególnie, spis.”6

Widzimy, że ten ołtarz dla ofiar za grzech poza obozem był także miejscem numerowania! To jest miejsce, gdzie pobierany był podatek świątynny, a ludzie byli liczeni. To była Golgota, „miejsce głowy,” miejsce do liczenia, dosłownie podnoszenia głów Izraela! To tu umarł Jeszua. To miejsce było zlokalizowane na wschód od świątyni, na Górze Oliwnej.

Zasłona Została Rozdarta

Istnieje większy dowód wskazujący na Górę Oliwną jako miejsce, gdzie umarł Jeszua. O jego śmierci czytamy też w Mat 27:50-54:

„Jeszua ponownie zawołał wielkim głosem i oddał ducha. Oto zasłona świątyni rozdarła się na dwoje od góry do dołu. Ziemia się zatrzęsła, a skały się rozpadły. Otworzyły się groby i wiele ciał świętych, którzy zasnęli zostało wskrzeszonych; i po swym zmartwychwstaniu wyszli z grobów, weszli do świętego miasta i ukazali się wielu. Setnik zaś i jego ludzie, którzy odbywali straż przy Jeszui, widząc trzęsienie ziemi i to, co się działo, zlękli się bardzo i mówili: ‚Prawdziwie, ten był Synem Bożym.'”

A także w Łuk 23:44-47:

„Było już około godziny szóstej i mrok ogarnął całą ziemię aż do godziny dziewiątej. Słońce się zaćmiło i zasłona przybytku rozdarła się przez środek. Wtedy Jeszua zawołał donośnym głosem: ‚Ojcze, w twoje ręce powierzam ducha mojego!’ Po tych słowach wyzionął ducha. Na widok tego, co się działo setnik oddał chwałę Bogu i mówił: ‚Istotnie, człowiek ten był sprawiedliwy.'”

Kiedy Jeszua umarł, według Mateusza wydarzyło się pięć rzeczy:

  1. Zawołał donośnym głosem
  2. Zasłona w Świątyni rozdarła się z góry na dół
  3. Miało miejsce trzęsienie ziemi i skały pękały
  4. Otwarły się groby i sprawiedliwi ludzie po zmartwychwstaniu wyszli z grobów
  5. Kiedy setnik zobaczył co się stało, powiedział: „Prawdziwie to był Syn Boga.”

Łukasz wspomina o punktach 1, 2 i 5, a także o tym, że słońce się zaćmiło (o czym Mateusz wspomniał wcześniej w wersie 45), ale nie wspomina o punktach 3 i 4. Jeśli porównamy te dwa fragmenty, możemy wydedukować, że trzęsienie ziemi i otwarcie grobów nie były głównymi rzeczami, które sprawiły, że setnik uwierzył, ponieważ Łukasz o nich nawet nie wspomina. Zaćmienie słońca też nie było głównym powodem uwierzenia setnika, że Jeszua był Synem Bożym, bo Mateusz wspomina o tym wcześniej, nie łącząc tego z wyznaniem wiary uczynionym przez setnika.

To, co zostało, to dwa pierwsze punkty: 1. Jeszua zawołał donośnym głosem i 2. Zasłona w Świątyni została rozdarta. Pierwszego nie widział, ale słyszał. Mateusz 27:54 mówi: „Setnik zaś i jego ludzie, którzy odbywali straż przy Jeszui,  widząc trzęsienie ziemi  i to, co się działo, zlękli się bardzo i mówili: Prawdziwie ten był Synem Bożym.'” A Łukasz 23:47 mówi: „Kiedy setnik zobaczył, co się działo, uwielbił Boga, mówiąc: Istotnie, człowiek ten był sprawiedliwy.'”

Te ostatnie słowa wskazują, że setnik musiał widzieć coś, co się wydarzyło w Świątyni, kiedy zasłona została rozdarta z góry na dół. To było całkowicie niemożliwe z jakiegokolwiek innego miejsca poza Górą Oliwną, ani z miejsca Kościoła Grobu Pańskiego, ani z Golgoty Gordona, które leżą za Świątynią.

Żydowski naukowiec Alfred Edersheim napisał, że zasłona miała 60 stóp (około 20 metrów) wysokości i 30 stóp (około 10 metrów) szerokości. To znaczy, że zasłona miała wysokość sześciopiętrowego budynku! Miała grubość dłoni człowieka i składała się z 72 kwadratów. Edersheim napisał, że zasłona była tak ciężka, że „w przesadzonym języku tego czasu trzeba było 300 kapłanów, żeby poruszać każdym [kwadratem].”7 Inaczej mówiąc zasłona była olbrzymim obiektem pod względem wielkości i ciężaru.

Ewangelia Nazareańczyków stwierdza, że wielkie kamienne nadproże nad drzwiami do Miejsca Świętego pękło na dwie części podczas trzęsienia ziemi, zasłona się rozdarła.8 To mogło być częściowym powodem rozdarcia zasłony. Musimy pamiętać, że Świątynia była uważana za jeden z najpiękniejszych i robiących wrażenie budynków świata i miała największe miejsce zgromadzeń w tamtym czasie. Kamienne nadproże nad drzwiami ważyło około 300 ton! Kiedy się rozpadło w czasie trzęsienia ziemi, tuż po tym, jak Jeszua zawołał donośnym głosem, to musiał być niezwykle spektakularny widok z Góry Oliwnej.

Zobaczenie tego z miejsca Kościoła Grobu Pańskiego, czy Golgoty Gordona było niemożliwe, jedynie można było to zobaczyć z Góry Oliwnej. Pamiętaj także, że Arcykapłan musiał wziąć krew czerwonej jałówki na swój palec i spryskać w stronę drzwi Świątyni. To znaczy, że te drzwi musiały być widoczne z miejsca, gdzie umarł Jeszua. To było możliwe tylko wtedy, kiedy umierał na Górze Oliwnej.

W 3 części tej serii o Golgocie będziemy kontynuować temat gdzie Jeszua umarł. Jest więcej dowodów zarówno z Pisma, jak i historii Kościoła, wskazujących z wszelką pewnością na górę Oliwną, jako miejsce Golgoty.

„Przygotujcie Drogę dla PANA”

1 Karl Barth, Dogmaty Kościoła, tłum. Geoffrey W. Bromiley, et al. (Edinburgh: T.& T. Clark, 1956), ½:511

2 http://wcg.org/lit/jesus/golgotha.htm

3 Ofiara za grzech po hebrajsku nazywa się chatat, co po prostu znaczy „grzech.” Jeszua nie stał się za nas grzechem. On stał się za nas ofiarą za grzech. W Biblii NIV na marginesie 2 Kor 5:21 umieszczono przypis, który mówi: „lub ofiarą za grzech.”

4 Po aramejsku gulgalta

5 Łaciński przekład Biblii Wulgata tłumaczy Golgotę jako Kalwarię od łacińskiego słowa czaszka. Angielskie słowo Calvary wywodzi się z tego łacińskiego przekładu.

6 ST:4662 miphqad (mif-kawd’); ze ST:6485; wyznaczenie, to znaczy mandat; konkretnie wyznaczone miejsce; szczególnie, spis.” (Biblesoft’s New Exhaustive Strong’s Numbers and Concordance with Expanded Greek-Hebrew Dictionary. Copyright © 1994, 2003 Biblesoft, Inc. and International Bible Translators, Inc.) Strong’s

7 Edersheim, The Life and Times of Jesus the Messiah, Hendrickson Publishers, Inc. p. 894

8 Według niektórych naukowców to nadproże podtrzymywało także inną zasłonę przed drzwiami do Świątyni.

Część 3

„A przypominam wam, bracia, ewangelię, którą wam zwiastowałem, którą też przyjęliście i w której trwacie, i przez którą zbawieni jesteście, jeśli ją tylko zachowujecie tak, jak wam ją zwiastowałem—chyba, że nadaremnie uwierzyliście. Najpierw bowiem podałem wam to, co i ja przejąłem, że Mesjasz za grzechy nasze według Pism, że został pogrzebany i że dnia trzeciego został z martwych wzbudzony według Pism, i że ukazał się Kefie, potem dwunastu.” (1 Kor 15:1-5)

Fundamentem ewangelii jest to, że Mesjasz umarł za nasze grzechy „według Pism.” Teraz będziemy kontynuować badanie kwestii: Gdzie umarł Jeszua?

W części 2 tej serii o Golgocie wspomnieliśmy, że ani jedno z tradycyjnych miejsc w Jeruzalem; Kościół Grobu Pańskiego ani Golgota Gordona nie pasują do opisu „według Pism.” Podaliśmy trzy powody tego, że miejscem ukrzyżowania była Góra Oliwna.

1.Jn 1:29 Jeszua był wypełnieniem ofiar zarządzonych w Torze. Każda ofiara była zawsze składana „przed PANEM”, aby była przyjęta. “Przed Panem” znaczy na wschód od Miejsca Najświętszego.

2.Hebr 9:13-14; 13:10-12 i Liczb 19:4 Beit haDeshen, miejsce, gdzie spalano na popiół ofiary za grzech i czerwoną jałówkę znajdowało się na Górze Oliwnej. Z pewnością nie przenoszono tych zwierząt prze Jeruzalem do jakiegoś miejsca na zachodzie czy północy miasta, za PANEM. Cień i obiekt muszą być zgodne. Hebr 10:1 mówi: „Bo Pismo, zawierając cień dóbr przyszłych…”

3.Liczb 1:2 i Wyjścia 38:26 Golgota pochodzi od hebrajskiego słowa gulgolet, co oznacza „miejsce numerowania,” miejsce, gdzie „głowa” każdego Izraelczyka była liczona przez pobieranie podatku świątynnego. Według Ez 43:21 to miejsce (mifkad) było obok Beit haDeshen na Górze Oliwnej. Lud był zawsze liczony przed PANEM.

4.Mat 27:50-54 i Łuk 23:45-47 Tylko z Góry Oliwnej można było zobaczyć, co się działo w Świątyni, gdy ogromna i gruba zasłona była rozrywana z góry na dół.

W tym tygodniu zbadamy nieco więcej informacji z Pism o tym, gdzie Jeszua umarł, ale także przypomnimy dane z historii dotyczące Góry Oliwnej jako miejsca, gdzie znajdowała się Golgota.

Więcej Dowodów

Już czytaliśmy z Hebr 13:12, że miejsce, w którym umarł Jeszua było zlokalizowane na zewnątrz Jeruzalem. W Jana 19:19-21 zobaczyliśmy, że umarł „blisko miasta.”

„A Piłat sporządził też napis i umieścił go nad krzyżem; a było napisane: JESZUA Z NAZARETU, KRÓL ŻYDÓW.’ A napis ten czytało wielu Żydów, bo blisko miasta było to miejsce, gdzie Jeszua został ukrzyżowany; a było napisane po hebrajsku, po łacinie i po grecku.”

W tekście greckim w tym fragmencie nie jest właściwie napisane, że Jeszua był ukrzyżowany „blisko miasta”, ale „blisko miejsca miasta.” Co znaczy „miejsce miasta”? W Jn 11:47-48 widzimy, że „miejsce” jest innym słowem użytym do opisania Świątyni. „Tedy arcykapłani i faryzeusze zwołali Radę Najwyższą i mówili: ‚Cóż uczynimy? Człowiek ten dokonuje wielu cudów. Jeśli go tak zostawimy, wszyscy uwierzą w niego; wtedy przyjdą Rzymianie i zabiorą nam zarówno nasze miejsce jak i nasz naród.” Przekład NIV posiada przypis na marginesie słowa „miejsce,” który mówi: „lub świątynię.” Widzimy, że to samo wyrażenie jest użyte także w kontekście Świątyni w Dz 6:13-14. „Ten człowiek nie przestaje mówić bluźnierstw przeciwko temu miejscu świętemu i Torze. Słyszeliśmy go bowiem, jak mówił, że ów Jeszua z Nazaretu zburzy to miejsce i zmieni zwyczaje, które nam przekazał Mojżesz.”

Świątynia była zlokalizowana we wschodniej części starożytnego Jeruzalem, gdzie dziś jest Wzgórze Świątynne. Jeśli Jeszua został ukrzyżowany na zewnątrz miasta, ale blisko Świątyni, to oznacza, że musiał  umrzeć po wschodniej stronie miasta na Górze Oliwnej. Tylko na Górze Oliwnej można być na zewnątrz Jeruzalem, ale blisko Świątyni. Kościół Grobu Pańskiego i Golgota Gordona są w pobliżu miasta, ale z dala od „miejsca miasta.” Wnętrze miasta znajduje się pomiędzy tymi miejscami i „miejscem miasta,” to znaczy tym , gdzie stała Świątynia.

Zbadajmy więcej miejsc w Pismach, mówiących o miejscu pochówku Jeszui. W Jn 19:41-42 czytamy, że miejsce ukrzyżowania Jeszui i pochówku były w tym samym rejonie: „A na miejscu, gdzie go ukrzyżowano był ogród, w ogrodzie zaś nowy grobowiec, w którym jeszcze nikt nie był złożony. Tam więc, z powodu żydowskiego dnia Przygotowania, że blisko był grób, położyli Jeszuę.”

Izajasz 53:9 mówi: „I wyznaczyli mu grób wśród bezbożnych i w śmierci swej był na równi z bogaczem (BT).” Kiedy Jeszua umarł znalazł się tam, gdzie bogacz. Joseph z Arymatei, który pochował Jeszuę w swoim własnym grobie, był bogatym człowiekiem. „A gdy nastał wieczór, przyszedł człowiek bogaty z Arymatei, imieniem Joseph, który też był uczniem Jeszui. Ten przyszedł do Połata i prosił go o ciało Jeszui. Wtedy Piłat kazał mu je wydać. A Joseph wziął ciało i owinął je w czyste prześcieradło, i złożył je w swoim nowym grobie, który wykuł w skale, i zatoczył przed wejście do grobu wielki kamień i odszedł.” (Mt 27:57-60)

W Marka 15:43 czytamy, że Joseph z Arymatei był nie tylko bogatym człowiekiem, ale był także członkiem Sanhedrynu. „Przyszedł Joseph z Arymatei, znakomity członek Rady, który też oczekiwał Królestwa Bożego; on śmiało wszedł do Piłata i prosił o ciało Jeszui.”

Każdy, kto jest zaznajomiony z wiarą Żydów wie, że ten sprawiedliwy i bogaty Żyd prawdopodobnie nabył dla siebie grób na Górze Oliwnej. Do dzisiejszego dnia nie ma wątpliwości, że miejscem numer jeden gdzie chciałbyś być pochowanym, mając dość pieniędzy, jest Góra Oliwna, jak widzimy to nadal w Jeruzalem. W wierze żydowskiej oznacza to, że jesteś „na pierwszej linii” przy zmartwychwstaniu, kiedy Mesjasz postawi swoje stopy na Górze Oliwnej.

W Mat 27:60 jest powiedziane, że grób Jospeha był nowym grobem. Ze źródeł historycznych wiemy, że w czasach służby Jeszui zostało wykutych w skałach wiele nowych grobów w południowej części Góry Oliwnej. To jest prawdopodobnie powód Jego słów z Mat. 23:27, bo z miejsca, gdzie przemawiał Świątyni, prawdopodobnie widział te piękne, nowo pobielone groby: „Biada wam, uczeni w Piśmie i faryzeusze, obłudnicy, że podobni jesteście do grobów pobielanych, które na zewnątrz wyglądają pięknie, ale wewnątrz są pełne trupich kości i wszelakiej nieczystości.” Malowanie grobów na biało służyło dwóm celom: naznaczenie ich, aby ludzie przypadkiem nie stali się nieczyści przez kontakt z umarłym, ale także upiększało je, aby zrobić wrażenie.

Nawet jeśli to nie jest zdecydowany dowód, to przynajmniej sprawia, że Góra Oliwna jest najbardziej naturalną opcją jako miejsce śmierci i pogrzebu Jeszui, bo prorokowano o Mesjaszu, że miał być pochowany z bogaczem, a Joseph z Arymatei był zarówno sprawiedliwym jak i bogatym Żydem. Najbardziej naturalnym wyborem dla niego, jako członka Sanhedrynu było wykucie dla siebie nowego grobu na Górze Oliwnej.

Miejsce na Rzymskie Ukrzyżowanie

Poza informacjami z Pisma posiadamy także cenne informacje historyczne dotyczące rzymskiego sposobu krzyżowania przestępców. Nicholas Kokkinos w książce zatytułowanej „The Enigma of Jesus the Galilaean” (Tajemnica Jezusa Galilejczyka) opierając się na źródłach rzymskich i greckich stwierdza, że w wyborze miejsca do ukrzyżowania przestępcy Rzymianie kierowali się trzema głównymi zasadami:

1.Miejscem przestępstwa

2.Miejscem aresztowania

3.Wyniosłościami terenu i/lub skrzyżowaniami dróg

Powodem, który stał za takim wyborem była chęć upublicznienia ukrzyżowania w celu wzbudzenia lęku i respektu, aby ludzi odstraszyć od popełnienia takich samych przestępstw przeciw prawu. Stąd Rzymianie umieszczali napis nad przestępcą, aby ogłosić, co uczynił, o czym czytamy w Jn 19:19-20,

„A Piłat sporządził też napis i umieścił go nad krzyżem; a było napisane: ‘JESZUA Z NAZARETU, KRÓL ŻYDÓW.’ A napis ten czytało wielu Żydów, bo blisko miasta było to miejsce; a było napisane po hebrajsku, po łacinie i po grecku.”

Jak miałoby się miejsce przestępstwa do tego wykroczenia? To łatwe pytanie. W Łuk 19:37-38 czytamy: „Gdy zaś zbliżał się już do podnóża Góry Oliwnej, zaczęła cała rzesza uczniów radośnie chwalić Boga wielkim głosem za wszystkie cuda, jakie widzieli, mówiąc: ‚Błogosławiony, który przychodzi jako Król w imieniu Pańskim! Na niebie pokój i chwała na wysokościach!'” Góra Oliwna była miejscem “zbrodni”. To tu przyjął on chwałę tłumów ogłaszających go jako króla.

Arcykapłani i członkowie rady powiedzieli do Piłata: „Jeśli tego wypuścisz, nie jesteś przyjacielem cesarza; każdy bowiem, który się królem czyni, sprzeciwia się cesarzowi!” (Jn 19:12). Jeśli musiałby wybrać miejsce poza miastem, znane z popełnienia przestępstwa przez Jeszuę, uznającego się jako króla, wybrałby oczywiście Górę Oliwną. Nigdzie w Ewangeliach nie czytamy o jakiejkolwiek działalności Jeszui poza Jeruzalem, z wyjątkiem terenów na wschód od miasta, na Górze Oliwnej. I tu został on ogłoszony królem.

Gdy miejsce przestępstwa nie miało odpowiedniego położenia dla ukrzyżowania, to następną alternatywą determinującą lokalizację ukrzyżowania przestępcy było miejsce aresztowania. Gdzie aresztowano Jeszuę? W Ogrodzie Getsemane na Górze Oliwnej! „A gdy odśpiewali Hallel, wyszli ku Górze Oliwnej. …Wtedy idzie Jeszua z nimi do miejsca zwanego Getsemane, i mówi do uczniów, ‚Pozostańcie tu, podczas gdy ja pójdę się modlić.'” (Mt 26:30,36)

Po trzecie Rzymianie wybierali wysokie miejsca, widoczne dla możliwie największej liczby osób, zwłaszcza w pobliżu dróg. Nie było miejsca lepiej usytuowanego niż Góra Oliwna. To było oczywiście miejsce położone wysoko i było bardzo uczęszczanym traktem dla wszystkich pielgrzymów przybywających do miasta na to wielkie święto, jak czytamy w Jn 19:20: „A napis ten czytało wielu Żydów, bo blisko miasta było to miejsce, gdzie Jeszua został ukrzyżowany: a było napisane po hebrajsku, po łacinie i po grecku.” W Mat 27:39 czytamy, że ludzie przechodzili koło tego miejsca: „A ci, którzy przechodzili mimo, bluźnili mu, kiwali głowami swymi.”

Zobaczmy wreszcie czwarty możliwy scenariusz, który także wskazuje na Górę Oliwną. W 19 rozdziale Jana czytamy:

„A gdy go ujrzeli arcykapłani i słudzy, krzyknęli głośno ‚Ukrzyżuj, ukrzyżuj!’ Rzekł do nich Piłat: ‚Weżcie go wy i ukrzyżujcie, ja bowiem winy w nim nie znajduję.’ Odpowiedzieli mu Żydzi: “My mamy prawo, a według naszego prawa on powinien umrzeć, bo się czynił Synem Bożym.’ …A oni wołali: ‚Precz z nim! Precz z nim! Ukrzyżuj go!’ Rzekł do nich Piłat: ‚Króla waszego mam ukrzyżować?’ Arcykapłani odpowiedzieli: ‚Nie mamy króla, tylko cesarza!’ Wtedy to wydał go im na śmierć krzyżową. Wzięli więc Jeszuę i odprowadzli go.” (Jn 19:6-7,15-16)

Zgodnie z tą informacją Piłat powiedział arcykapłanowi i ich sługom, żeby ukrzyżowali Jeszuę. Ponieważ Piłat wiedział, że Jeszua był niezwykle lubiany przez tłumy, oczywiście starał się uniknąć odpowiedzialności za śmierć Jeszui. Powiedziano, że Piłat go wydał arcykapłanowi i ich sługom na ukrzyżowanie, a oni go wzięli i odprowadzili. Jeśli dano by im możliwość wyboru miejsca jego ukrzyżowania, to jedynym miejscem, dokąd by zabrano Jeszuę znajduje się na wschód od Świątyni, poza miastem, na Górze Oliwnej. Gdyby Jeszua popełnił bluźnierstwo, musiałby ponieść śmierć „przed PANEM”, aby wina została usunięta z Ziemi. Czytamy o tym w Liczb 25:4:

„I rzekł PAN do Mojżesza: ‚Zbierz wszystkich naczelników ludu i wbij ich na pal przed PANEM w słońcu, a odwróci się płomienny gniew PANA od Izraela.'”

Góra Oliwna we Wczesnej Tradycji Chrześcijańskiej

Czy są wreszcie jakieś dowody z chrześcijańskich zapisów i tradycji, że Góra Oliwna jest miejscem, gdzie umarł Jeszua? Tak, są. Chociaż Konstantyn przez swoją matkę Helenę w 326 roku oficjalnie ustanowił Kościół Grobu Pańskiego jako miejsce śmierci i zmartwychwstania Jeszui, mamy historyczne zapiski wskazujące, że to Góra Oliwna jest tym miejscem.

Euzebiusz, najbardziej znany historyk Wczesnego Kościoła, w swoich wcześniejszych pismach wspomina tylko dwa miejsca, które chrześcijańscy pielgrzymi odwiedzali w Ziemi Świętej przed panowaniem Konstantyna. To było Betlejem i Góra Oliwna.1 Oto co Euzebiusz napisał o Górze Oliwnej:

„Wierzący w Chrystusa zgromadzają się ze wszystkich części świata, od dawnych czasów, nie z powodu chwały Jeruzalem, ale …żeby sprawować nabożeństwa na Górze Oliwnej naprzeciwko miasta, dokąd wyemigrowała chwała Pana, kiedy opuściła dawne miasto.”2

Ani jedno słowo nie zostało wypowiedziane o miejscu na zachód od Wzgórza Świątynnego, gdzie ostatecznie zbudowano Kościół Grobu Pańskiego. Chrześcijanie ze wszystkich części świata, według Euzebiusza przychodzili raczej na Górę Oliwną.

Euzebiusz napisał później w innej książce, już po tym, jak Konstantyn został cesarzem, że odkrycie przez Helenę „prawdziwej Golgoty” było „sprzeczne z oczekiwaniami.”3 Musimy pamiętać, że Euzebiusz, który większość swojego życia spędził w Cezarei, był bardzo dobrze zaznajomiony z historią Ziemi Świętej. Powodem zaskoczenia było to, że żaden chrześcijański pielgrzym nigdy nie odwiedził tego miejsca przed rokiem 326. Według Euzebiusza odwiedzali oni pewną grotę na Górze Oliwnej i tam mieli nabożeństwa. Dr John Wilkinson w swojej książce The Jerusalem Jesus Knew – An Archeological Guide to the Gospels (Jeruzalem Znane Jezusowi – Archeologiczny Przewodnik po Ewangeliach) również wspomina tę grotę.

Oto dlaczego Euzebiusz napisał, że „odkrycie” królowej Heleny było „sprzeczne z oczekiwaniami.” Euzebiusz był osobistym kapelanem Konstantyna i dlatego każde mocniejsze sformułowanie mogłoby spowodować skrócenie go o głowę. Zanim Konstantyn został cesarzem Euzebiusz napisał, że Kościół Boży „został założony na Górze Oliwnej”4 i że to było tam, gdzie znajdowała się jego kwatera główna założona po zniszczeniu Jeruzalem w 70 roku. Górę Oliwną nazwał Nową Górą Syjon.

Istnieje kilka interesujących informacji od chrześcijańskiego pielgrzyma znanego jako Pielgrzym Bordeaux, który przybył do Jeruzalem w roku 333, w czasie, kiedy rozpoczęto budowę Kościoła Grobu Pańskiego. Człowiek ten wspomina w swoim planie podróży, że odwiedził mały pagórek na szczycie Góry Oliwnej. Ku zdumieniu uczonych ogłosił on, że miała tam miejsce transfiguracja (przemienienie) Jezusa. To był oczywisty błąd. Ale interesujący jest najbardziej prawdopodobny powód tego błędu. Łacińskie słowo określające transfigurację to transfigurare, podczas gdy słowem ukrzyżowanie jest transfigere. Ten drogi pielgrzym prawdopodobnie pomylił te słowa ze sobą, ponieważ brzmią bardzo podobnie.5 To jest mocna wskazówka, że chodziło o transfigere (ukrzyżowanie), które miało miejsce na Górze Oliwnej, a nie transfigurare (transfiguracja). Możliwe, że miejscowi chrześcijanie zaczęli mylić te rzeczy po tym, jak królowa Helena odwiedziła Jeruzalem, a cesarz Konstantyn rozpoczął budowę Kościoła Grobu Pańskiego.

Istnieje też cytat z wypowiedzi innego chrześcijańskiego pielgrzyma zwanego Bratem Feliksem Fabri, który odwiedził Jeruzalem i Górę Oliwną w roku 1484. Góra Oliwna w tradycji żydowskiej jest znana jako Góra Światła. Fabri napisał w swoim dzienniku, że jednym z powodów takiej nazwy tej góry było to, że kapłani rozpalali tam ogromne ognisko w celu spalenia ofiary z Czerwonej Jałówki.6 Jak stwierdziliśmy już wcześniej, było to miejsce, gdzie zgodnie z Listem do Hebrajczyków, umarł Jeszua.

Podsumowanie

W następnym tygodniu zbadamy jak Jeszua umarł. Zobaczyliśmy jak daleko tradycja chrześcijańska odeszła od Pism i poprzekręcała fakty dotyczące tego kiedy i gdzie Jeszua umarł za nasze grzechy. Wielki Tydzień, Wielki Piątek, Niedziela Zmartwychwstania, Kościół Grobu Pańskiego, Via Dolorosa i tak dalej, różne chrześcijańskie tradycje są w opozycji wobec Pism i wiary raz na zawsze udzielonej świętym.

Te fałszywe tradycje przesłaniają prawdziwe świadectwo Ojca o Synu. Przyszedł czas, żeby prawda z Pism o Mesjaszu była odbudowana, aby Baranek Boży, który gładzi grzech świata został objawiony Izraelowi.

„Przechodźcie, przechodźcie przez bramy, gotujcie drogę ludowi! Torujcie, torujcie drogę, usuwajcie kamienie! Podnieście sztandar nad ludami. Oto PAN ogłosił aż po krańce ziemi: ‚powiedzcie córce Syjonu: ‚Oto nadchodzi twoje zbawienie.'” (Iz 62:10-11)

W części 4 tej serii o Golgocie zbadamy co Pisma mówią o tym jak Jeszua umarł za grzechy świata.

„Przygotujcie Drogę dla PANA”

1 To zostało napisane w roku 303 zanim królowa Helena „odkryła” miejsce śmierci i zmartwychwstania Jezusa.

2 Euzebiusz, Demonstratio Evangelica, Bk VI. Ch. 18

3 Euzebiusz Życie Konstantyna, 3:28

4 Ibid.

5 Ernest L. Martin, Sekrety Golgoty, Associates for Scriptural Knowledge, Portland, OR, 1996

6 Teksty Palestyńskiego Pielgrzyma, Vol VII, pp. 495-499.

 

Część 4

„A gdy przeszli przez Amfipolis i Apolonię, przybyli do Tesaloniki, gdzie była synagoga żydowska. Paweł zaś, według zwyczaju swego, poszedł do nich i przez trzy szabaty rozprawiał z nimi na podstawie Pism, wywodząc i wykazując, że Mesjasz musiał cierpieć i zmartwychwstać. Tym Mesjaszem, mówił,  jest Jeszua, którego ja wam głoszę.'” (Dz 17:1-3)

„A do Efezu przybył pewien Żyd, imieniem Apollos, rodem z Aleksandrii, mąż wymowny, biegły w Pismach.…albowiem skutecznie zwalczał Żydów, publicznie wykazując z Pism, że Jeszua jest Mesjaszem.” (Dz. 18:24,28)

Już stwierdziliśmy, że fundamentem Ewangelii jest to, że Mesjasz umarł za nasze grzechy „według Pism.” Zobaczyliśmy jak daleko tradycja chrześcijańska odeszła od Biblijnego wzoru i poprzekręcała fakty dotyczące tego gdzie i kiedy Jeszua umarł za nasze grzechy. Wielki Tydzień, Wielki Piątek, Niedziela Zmartwychwstania, Kościół Grobu Pańskiego, Via Dolorosa są ludzkimi tradycjami i wymysłami, zmieniającymi Pisma i wiarę, daną świętym raz na zawsze. Jak dowiedzieliśmy się z Pism i z wczesnej historii wierzących w Mesjasza, apostołowie ani nie nauczali, ani nie praktykowali żadnej tradycji chrześcijańskiej. Byli bardzo skrupulatni w trzymaniu się Pism.

Nasze Powołanie do Modlitwy o Odbudowanie

Naszym powołaniem w  Elijah Prayer Army jest modlitwa o zbawienie Izraela. Zostaliśmy powołani do przygotowania drogi dla Mesjasza w mocy i duchu Eliasza, aby Baranek Boży mógł zostać objawiony Izraelowi. Chrześcijańskie tradycje, niestety zasłaniają prawdziwe świadectwo Ojca o Synu, które znajduje się w Pismach, aby Żydzi mogli go rozpoznać. Musimy się modlić, żeby prawda o Mesjaszu, znajdująca się w Pismach, była odbudowana, aby Baranek Boży, który gładzi grzech świata został objawiony Izraelowi. Biblia nakazuje nam:

„Przechodźcie, przechodźcie przez bramy! Gotujcie drogę ludowi! Torujcie, torujcie drogę! Usuwajcie kamienie! Podnieście sztandar dla narodów. Oto PAN ogłosił aż po krańce ziemi:  Powiedzcie córce Syjonu: ‚Oto nadchodzi twoje zbawienie.'” (Iz 62:10-11)

To ostatnie zdanie można także przetłumaczyć: „Powiedzcie Córce Syjonu: ‚Zobacz, twój Zbawiciel przychodzi!'” Ważne jest to, żeby prawdziwy zbawiciel był objawiony i przedstawiony Izraelowi. Paweł wyjaśniał Żydom w Tesalonice z ich własnych Pism, Biblii Hebrajskiej, że Mesjasz musiał cierpieć i zmartwychwstać i powiedział do nich: ” Ten Jeszua, którego wam głoszę, jest tym Mesjaszem.” W Łuk 3:2-6 czytamy:

„Głos tego, który woła na pustkowiu: ‚Przygotujcie drogę dla Pana. Prostujcie jego ścieżki. Każda dolina będzie wypełniona. Każda góra i pagórek będą zniesione. Drogi krzywe staną się prostymi, a nierówne wygładzone. Wszelkie ciało ujrzy zbawienie Boże.'”

Hebrajskie imię Jeszua, które przez grekę i łacinę zostało przeliterowane do imienia Jezus, znaczy „Boże zbawienie.” Celem służby Jana Chrzciciela a także obiecanej odbudowy prawdy w czasach ostatecznych jest to, żeby prawdziwy Zbawiciel, Jeszua, „Boże zbawienie,” został objawiony całej ludzkości, a przede wszystkim Izraelowi. „Albowiem nie wstydzę się ewangelii o Mesjaszu, jest ona bowiem mocą Bożą ku zbawieniu każdego, kto wierzy; najpierw Żyda, potem Greka.” (Rzym 1:16) Żeby to się stało, musimy usunąć kamienie ludzkich tradycji, które przesłaniają Boże zbawienie – Jeszuę.

W 2000 roku napisaliśmy naszą pierwszą Haggadę (Porządek Posiłku Paschalnego). Gdy pewnego wieczoru już po północy Lars właśnie ukończył ostateczną redakcję i szedł do łóżka, usłyszał za sobą głos mówiący: „Dziękuję ci za to, że pomagasz mi odbudować moją prawdziwą tożsamość!” To głęboko go dotknęło.

Time Magazine opublikował ostatnio bardzo interesujący artykuł zatytułowany „Future Revolutions 10 Ideas That Are Changing The World.” (10 Rewolucyjnych Pomysłów, Które W Przyszłości Zmienią Świat). Numer dziesiąty na tej liście pomysłów, które zrewolucjonizują dzisiejszy świat był nazwany „Re-Judaizing Jesus.” (Re-Judaizacja Jezusa). Według Time Magazine profesorzy seminariów, teolodzy i pastorzy są dzisiaj zgodni, że: „jeśli [żydowski] kontekst jest dla ciebie niewłaściwy, to z pewnością niewłaściwe jest twoje pojęcie o Jezusie.”

Jeden teologów wypowiadających się w tym artykule oświadcza, że zdaje sobie sprawę z rewolucyjności tego pomysłu, ale uważa, że „znalezienie tego szczególnego dżina jest tak potężne, że on nie ma zamiaru wkładać go z powrotem do butelki (porównanie wzięte z Baśni z Tysiąca i Jednej Nocy – przyp. tłum.). Stwierdza on: ‚zostałeś złapany. Jesteś uzależniony. To spowoduje, że nie będziesz już jej [Biblii] czytał w taki sam sposób.'”

W prawdzie jest zdumiewająca moc. Nawet jeśli była pogrzebana przez 1800 lat, ciągle ma moc, by wydostać się na powierzchnię. Time Magazine właściwie potwierdza proroctwo, które Jeszua wypowiedział dwa tysiące lat temu: „Eliasz istotnie przyjdzie wcześniej i odbuduje wszystkie rzeczy.” (Mt 17:11) Przyjście Mesjasza jest bliskie i powinniśmy trwać w modlitwie o odbudowanie prawdy.

Kiedy widzimy Zbawiciela objawionego w proroczych Pismach w Tanach (ST) nasze serca zaczynają wewnątrz nas płonąć, tak, jak czytamy o uczniach na drodze do Emaus.

„A on rzekł do nich: ‚O głupi i gnuśnego serca, by uwierzyć we wszystko, co powiedzieli prorocy! Czyż Mesjasz nie musiał tego wycierpieć, by wejść do swej chwały?’ I począwszy od Mojżesza poprzez wszystkich proroków wykładał im, co o nom było napisane we wszystkich Pismach. …I rzekli do siebie: ‚Czyż serce nasze nie pałało w nas, gdy mówił do nas w drodze i Pisma przed nami otwierał?'” (Łk 24:25-27,32)

Jak Umarł Jeszua?

Spójrzmy na końcowe pytanie w naszej serii, mianowicie jak Jeszua umarł za grzechy świata. Oczywiście wiemy, że Jeszua został ukrzyżowany. Ale pytanie brzmi: jak go ukrzyżowano?

Tradycyjne chrześcijaństwo przedstawia Jeszuę umierającego na dwóch skrzyżowanych belkach i ten krzyż stał się zasadniczym symbolem wiary chrześcijańskiej. Ale czy Pismo w ten sposób naucza o instrumencie, na którym umarł Jezus? Zajrzyjmy do Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words (Słownik Wyrażeń Nowotestamentowych), który jest prawdopodobnie najbardziej respektowanym tego rodzaju słownikiem w języku angielskim, co tam jest powiedziane o słowie krzyż.

KRZYŻ, KRZYŻOWAĆ stauros NT:4716 oznacza zasadniczo: „pionowy pal albo kołek.” Do niego przybijano przestępców w celu egzekucji. Zarówno rzeczownik jak i czasownik stauroo, „przymocować do kołka lub pala,” początkowo różniły się od kościelnej formy „krzyża” złożonego z dwóch belek. Kształt krzyża ma swoje korzenie w starożytnej Chaldei i był używany jako symbol boga Tammuza (mając kształt mistycznego Tau, inicjału jego imienia) w tym kraju i krajach ościennych, z Egiptem włącznie. W połowie trzeciego stulecia n.e. kościoły odeszły od pewnych doktryn wiary chrześcijańskiej lub je zniekształciły. Aby wzrastać liczebnie, kościelny system apostatów przyjmował do swoich kościołów pogan, nie na podstawie odrodzenia przez wiarę, i pozwalał im w większości zachować pogańskie znaki i symbole. Stąd Tau albo T w swojej najczęstszej formie z obniżoną częścią poziomą, zostało zaadoptowane jako „krzyż” Chrystusa. 1

Tradycyjny chrześcijański krzyż, inaczej mówiąc, nie był symbolem chrześcijaństwa od poczatku. Został zapożyczony z pogaństwa. Greckie słowo “stauros” oznacza pierwotnie, ale nie wyłącznie „pionowy pal lub kołek”, na którym wieszano przestępców. Może wskazywać także na belkę poziomą, zwaną po łacinie “patibulum”, do której przybijano ramiona lub ręce, i do niesienia której zmuszano przestępców przed egzekucją. A także może wskazywać na całe urządzenie do egzekucji, złożone z poziomej belki i pionowego pala.

Jest tu jednak bardzo ważna rzecz godna uwagi. Ta pozioma belka patibulum, była przymocowywana do czegoś, co nie musiało być martwym palem czy kołkiem. W rzeczywistości bardzo powszechnym zwyczajem w Imperium Rzymskim było krzyżowanie przestępców przez powieszenie na zwykłych drzewach. Ojciec Kościoła Tertullian w swojej książce Apologia napisał o Rzymskim prokonsulu Afryki, który ukarał kapłanów Saturna, ponieważ w swojej świątyni składali ofiary z dzieci. Napisał, że prokonsul „wystawił tych kapłanów na widok publiczny, wieszając ich na świętych drzewach otaczających ich świątynię—tyle krzyży ile wymagała tego sprawiedliwość, aby ukarać przestępców.” 2 Zauważ, że żywe drzewa, na których wisieli kapłani nazywa on „krzyżami.”

Z Ewangelii Jana 19:41 wiemy, że Jeszua został ukrzyżowany w ogrodzie, co oznacza, że były tam dostępne drzewa, na których mógłby zostać powieszony. Wiemy także, że jego egzekucja była bardzo pilna. Piłat do ostatniej minuty próbował go uwolnić, a święto Paschy już nastawało. Kiedy ostatecznie pojawił się wyrok śmierci, nie było zbyt dużo czasu, żeby wykopać fundamenty pod trzy ciężkie krzyże. A drzewa były najbardziej dogodnym wyborem.

Apostołowie Wielokrotnie Mówili o Krzyżu jako o Drzewie

Istnieje wiele wskazówek, zarówno w Pismach, jak również w zapiskach wczesnego chrześcijaństwa i tradycji, że Jeszua był ukrzyżowany na zwykłym drzewie. Przede wszystkim w kilku miejscach Pism Apostolskich (NT) widzimy, że krzyż jest nazywany także drzewem.

„Bóg ojców naszych wzbudził Jeszuę, którego wy zgładziliście, zawiesiwszy na drzewie.” (Dz 5:30)

„A my jesteśmy świadkami tego wszystkiego, co uczynił w ziemi żydowskiej i w Jeruzalem; jego to zabili, zawiesiwszy na drzewie.” (Dz 10:39)

„Kiedy zaś wykonali wszystko, co o nim napisano, zdjęli go z drzewa, i złożyli w grobie.” (Dz 13:29)

„…on grzechy nasze sam na ciele swoim poniósł na drzewo, abyśmy obumarłszy grzechom dla sprawiedliwości żyli….” (1 Ptr 2:24)

Mamy także wyraźne proroctwo z Tory, cytowane przez Pawła w Gal 3:13: „Mesjasz wykupił nas od przekleństwa prawa, stając się za nas przekleństwem, gdyż napisano: ‚Przeklęty każdy, który zawisł na drzewie.'” To proroctwo z Księgi Powtórzonego Prawa nic nie mówi o krzyżu. Mówi o drzewie i użyte jest normalne słowo określające żywe drzewo, tak jak w Rodz 1:11: „Potem Bóg powiedział: ‚Niech ziemia wyda roślinność: rośliny dające ziarno i drzewa na ziemi, które przynoszą owoc i w którym jest ziarno, według swego rodzaju.’ I tak się stało.” (NIV)

Greckim słowem określającym drzewo we wszystkich cytowanych powyżej wersetach jest  xulon, które w Septuagincie jest użyte do przetłumaczenia ec (עֵץ), najpowszechniej stosowanego hebrajskiego słowa oznaczającego żyjące drzewo. Xulon jest użyte także do określenia drzewa życia w Obj 2:7; 22:2,14. Oto co napisano w słynnym Kittel Theological Dictionary:

„Wczesna sztuka chrześcijańska wykazuje bliskie więzi pomiędzy drzewem życia i krzyżem. …W malowidłach nagrobkowych z 2 stulecia po raz pierwszy przedstawione jest jako symbol zwycięstwa nad śmiercią. I potem to się ciągle powtarza. Ta idea, że żywy pień krzyża dźwiga gałęzie i liście jest powszechnym motywem chrześcijańskim w starożytności.” 3

Jak mówi Vine’s Greek Dictionary, tradycyjny chrześcijański krzyż nie był symbolem chrześcijaństwa do połowy 3-go stulecia. Stało się to po wprowadzeniu tego symbolu przez Konstantyna. Przed Konstantynem krzyż Jeszui był w sztuce chrześcijańskiej przedstawiany najczęściej jako żywe drzewo z gałęziami i owocami. Christ Church, mieszczący się w murach Starego Miasta w Jeruzalem jest najstarszym kościołem protestanckim na Bliskim Wschodzie. Został założony, aby służyć pomocą Żydom. W tym budynku nie ma krzyża. Na stole komunijnym krzyż zastąpiono obrazem drzewa życia.

Melito z Sardes napisał: „Tak, jak z drzewa przyszedł grzech, tak również z drzewa przyszło zbawienie”, 4 a Ignatius z Antiochii napisał o wierzących jako „gałęziach krzyża” przynoszących owoc. 5 Zarówno Melito jak i Ignatius przedstawiali krzyż jako zwyczajne żywe drzewo.

Jeszua i Przestępcy Wisieli na Tym Samym Krzyżu

Wreszcie zajrzyjmy do fragmentu w Jana 19:31-33, który dowiedzie bez cienia wątpliwości, że Jeszua musiał być ukrzyżowany na zwyczajnym drzewie. Werset 31 tak został przełożony w NIV Bible:

„Teraz był dzień Przygotowania, a następnego dnia miał być specjalny szabat. Ponieważ Żydzi nie chcieli, żeby ciała pozostawały na krzyżach przez szabat, poprosili Piłata, aby im połamano nogi i zdjęto ciała.”

To jest bardzo „logiczny” przekład. Ale jest jeden problem. Grecki tekst w tym wersecie nie mówi „krzyże”, ale „krzyż” w liczbie pojedynczej. Dosłownie brzmi to tak: „Żydzi nie chcieli, żeby ciała pozostawały na krzyżu przez szabat.” To znaczy, że trzy ciała wisiały na jednym krzyżu! Jest to możliwe tylko wówczas, gdy krzyż był zwyczajnym drzewem. Tradycyjny krzyż chrześcijański złożony z dwóch belek jest całkowicie wykluczony! Na jednym palu można było powiesić dwóch przestępców, zwróconych do siebie plecami, ale nie trzech.

Ale jeśli krzyż był zwyczajnym drzewem, to wyjaśnia, co napisano w dwóch kolejnych wersetach.

„Przyszli więc żołnierze i połamali nogi pierwszemu i drugiemu, który był z nim ukrzyżowany; ale kiedy przyszli do Jeszui i zobaczyli, że już umarł, nie łamali jego nóg.”

Wszystkie ewangelie mówią, że Jeszua został ukrzyżowany pomiędzy dwoma przestępcami, których miał po swojej lewej i prawej stronie. Ale zauważcie, co tu jest napisane. Pomimo, że Jeszua był ukrzyżowany pośrodku, to żołnierze przyszli do niego na końcu. To wydaje się trochę dziwne, według tradycyjnego obrazu ukrzyżowania z trzema rzymskimi krzyżami jeden za drugim, ale jeśli oni wszyscy byli ukrzyżowani na tym samym drzewie, to ma doskonały sens.

Krzyż, który Jeszua niósł na Golgotę, to było patibulum –  pozioma belka. Całe narzędzie, składające się z poziomej belki i drewnianego pala ważyłoby przynajmniej 200 funtów (ok. 90 kg – przyp. tłum.). Żadna ofiara, która została ubiczowana, nie mogłaby go unieść. Pozioma belka była wystarczająco ciężka.

Kiedy Jeszua przyszedł na Golgotę na Górze Oliwnej, powieszono go na poziomej belce na jednym z drzew, które się tam znajdowały, przy ołtarzu, gdzie ofiary za grzech były spalane na popiół. Tam umarł on za grzechy świata, po południu w czasie żydowskiej Paschy, kiedy w Świątyni zabijano baranki paschalne. Umarł za nasze grzechy dokładnie według Pism.

„Bo zaprawdę Mesjasz, nasza Pascha, został ofiarowany w nasze miejsce. Zatem trzymajmy się tego mocno.” (1 Kor 5:7-8 z ang.)

„On jest ‚tym kamieniem, którym wy, budowniczy, wzgardziliście jako bezwartościowym. a który stał się głowicą węgła.’ Nie ma zbawienia w nikim innym, bo nie ma pod niebem żadnego innego imienia danego ludziom, przez które moglibyśmy być zbawieni!” (Dz 4:11-12 z ang.)

 

„Przygotujcie Drogę dla PANA”

1 Vine’s Expository Dictionary of Biblical Words, Copyright © 1985, Thomas Nelson Publishers.

2 Tertullian, Apologia , Ch 9:2, Translated by Rev. S. Thelwall

3 Kittel, Słownik Teologiczny , Vol V, pp. 40,41

4 Melito z Sardes , Nowy Fragment , III.4

5 Ignatius, Trallians 11

Dodaj komentarz